Saïd al-Sahaf, daar deed de kleine man in het grauwe ambtenarenpak op het podium in een zaaltje in Amsterdam-West mij aan denken. De befaamde minister van Informatie van Saddam Hoessein die maar bleef volhouden dat het Iraakse leger aan de winnende hand was, terwijl de studio trilde van de bommen die op Bagdad vielen. De overeenkomst met Al-Sahaf is dat Jeroen Sprenger (PvdA), voorzitter van stichting Herstelling, in zijn vorige leven voorlichter was. Voorlichters blijven nu eenmaal de positieve punten herhalen tot ze erbij neervallen.

Voorafgaande het door de Bijstandsbond georganiseerde debat over dwangarbeid stelde hoogleraar sociaal zekerheidsrecht Gijsbert Vonk nog dat “de sociaaldemocratie vanuit een positief uitgangspunt wil dat mensen actief deelnemen aan de samenleving en ze daarvoor activeren.” Daarbij komt, aldus Vonk, “in het populistische heden” (hij doelde met name op aanhangers van de PVV) de revanchegedachte om de hoek kijken: ‘Wij betalen hun uitkering. Laat die klaplopers werken!’

Er is in het kader van verplichte reïntegratietrajecten zo langzamerhand een nieuw werkterrein ontstaan waarbinnen geen rechten meer zijn, maar louter plichten. Dwangarbeid, zo wordt het door critici genoemd, met behoud van uitkering. “Normvervaging”, noemde forumlid Ruud Kuin, vicevoorzitter van de FNV dat. Bijstandsgerechtigden worden gecriminaliseerd, riep de in de zaal aanwezige Bob Wester van actiecomité ‘Dwangarbeid Nee‘.

Sprenger beweerde herhaaldelijk niets af te weten van de misstanden op de werkvloer bij stichting Herstelling. Wester verbaasde zich daarover: “Er heerst angst bij u!” De reactie van Sprenger? “U plast tegen de verkeerde boom.” Dus Sprenger zou als voorzitter van Herstelling de rapporten over misstanden, nota bene opgesteld door zijn vorige werkgever FNV en SP, nooit hebben ingezien? Zou hij werkelijk nooit iets hebben gemerkt van de protestacties voor de deur van Herstelling, geen artikelen over de misstanden hebben gelezen in kranten, op internet en tv? Hoe is dat toch mogelijk zeg!

Een medewerker van de Bijstandsbond, Jacques Peeters, wapperde met een rapport van actiecomité Dwangarbeid Nee dat in november verscheen en aanleiding was voor een kritisch artikel in de Volkskrant. Sprenger keek er glazig naar: “zie ik voor het eerst…” Dat kan hij toch moeilijk beweren van de in de zaal aanwezige Miriam, die als ervaringsdeskundige bij Herstelling mee heeft gewerkt aan het artikel in de Volkskrant. Zij bleek oprecht boos, liep naar voren en keek Sprenger recht in de ogen: “Dreigen, intimideren is aan de orde van de dag bij u, maar u doet er niets aan!” En: “De werkmeesters zijn deskundige medewerkers die mensen begeleiden in de opleiding zegt u?”

Gejoel klonk. “Er is helemaal geen opleiding!”, werd vanuit de zaal geroepen. “Vakmensen twee jaar lang zinloos laten schuren noemt u een opleiding!”, riep iemand nadat Sprenger had gezegd dat het bij Herstelling om mensen gaat met een rugzakje die een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben. En Sprenger bleef beweren dat zijn ‘reïntegratieproject’ een succes is. “Zestig procent van de ‘deelnemers’ stroomt uit naar een normaal betaalde baan!” Een oneliner die hij de rest van de avond zou blijven herhalen zodra hem weer door ervaringsdeskundigen vanuit de zaal, met hun vele feiten, het vuur aan de schenen werd gelegd.

De eveneens aanwezige advocaat van de Bijstandsbond, Mark van Hoof, heeft veel te maken met bijstandsklanten van stichting Herstelling en zei goed op de hoogte te zijn van de stand van zaken. “Zestig procent stroomt uit naar een normaal betaalde baan! Waar haalt u die cijfers vandaan? De gemeente Amsterdam houdt helemaal geen uitstroomcijfers bij.”

Ron Kretzschmar

http://youtu.be/GVjXyhGCig0