NEW YORK – Binnen de Verenigde Naties (VN) wordt onderhandeld over een bindend verdrag om mensenrechtenschendingen door multinationals te voorkomen. De EU en VS vinden dat niet nodig.

Vorige week keurde een meerderheid binnen de Mensenrechtenraad van de VN (UNHRC) in Genève voor het voorstel om een wettelijk bindend verdrag op te stellen waarmee mensenrechtenschendingen door multinationals kunnen worden voorkomen. Na deze stemming verklaarden de EU en de VS dat ze niet zullen meewerken aan de werkgroep die de basisregels moet vastleggen voor de onderhandelingen over het voorgestelde verdrag, meldt persbureau IPS.

“De VS zal niet deelnemen aan die werkgroep, en we moedigen andere landen aan hetzelfde te doen”, zei Stephen Townley, de Amerikaanse vertegenwoordiger in de Mensenrechtenraad.
Volgens Townley zijn er ook de nodige praktische vragen over hoe een dergelijk internationaal bindend instrument van toepassing kan zijn op bedrijven die niet onderworpen zijn aan internationale wetgeving, en hoe staten het instrument dienen te implementeren.

Van de 47 leden van de Raad stemden 20 landen voor en 14 tegen. Dertien onthielden zich. Naast de VS zijn EU-lidstaten als Frankrijk, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Italië, Ierland, Oostenrijk, Estland en Tsjechië tegen een verdrag, net als Zuid-Korea en Japan. Ecuador en Zuid-Afrika namen de leiding in het voorstel. Onder meer China, India, Indonesië, Kenia, Pakistan, de Filipijnen en Algerije stemden voor. De Arabische landen, net als Mexico, Peru en de Maldiven, onthielden zich van stemming.

Volgens Anne van Schaik van Friends of the Earth Europe (FoEE), maakt de stemming duidelijk dat “we het tegen machtige spelers moeten opnemen”. FoEE ijvert al jaren voor een verdrag dat grote bedrijven ter verantwoording kan dwingen voor mensenrechtenschendingen. Zowel de VS als de EU argumenteerden dat de Guiding Principles on Business and Human Rights, een leidraad binnen de VN voor de omgang met mensenrechten door bedrijven, volstaan om de praktijken van grote bedrijven te monitoren. Deze niet-bindende principes werden in 2011 unaniem goedgekeurd door de VN-Mensenrechtenraad.