winter sleep 1

Winter Sleep (Kis uykusu) van de Turkse regisseur Nuri Bilge Seylan speelt zich af in een winters Anatolië. Centraal staat Aydin (Haluk Bilginer), een voormalig acteur van middelbare leeftijd die hoteleigenaar en landbezitter is geworden, hoog in een woest en indrukwekkend berglandschap. De welvarende man bekijkt de wereld om zich heen op cynische wijze. Aydin gedraagt zich als een aristocraat en heeft totaal geen compassie voor zijn medemens. Eigenlijk heeft iedereen wel een appeltje met hem te schillen. De film tekent Aydins confrontaties met de mensen in zijn directe omgeving.

In de eerste plaats is daar zijn veel jongere vrouw Nihal (Meliza Sözen) die ontevreden is over hun huwelijk en hieraan opstandig wenst te ontsnappen. Ze wordt getreiterd door haar echtgenoot die haar idealistische liefdadigheidswerk voor de plaatselijke jeugd maar niets vindt. Met zijn gescheiden zus Necla (Demet Akblag) voert Aydin langdurige stekelige gesprekken. De zoon van een slecht door hem behandelde huurder gooit een steen in de richting van de auto van Aydin, wat tot een pijnlijke confrontatie met de drankzuchtige vader van deze jongen leidt.

Winter Sleep is een film waarin uitvoerige dialogen een belangrijke plaats innemen waardoor we de personages beter leren kennen. Het zijn indringende conversaties waarin het onder meer gaat over de vraag op welke wijze Aydin zich zou moeten bekommeren om zijn omgeving. In feite is iedereen afhankelijk van deze egoïstische man. Knap is hoe regisseur Ceylan de totale onttakeling van Aydin toont, maar op een of andere duivelse wijze krijgt de kijker sympathie voor de fel bekritiseerde man.

winter sleep 2

Haluk Bilginer als harteloze grondbezitter zet een ijzersterke rol neer. Hij slaagt erin de ingeslapen menselijkheid van zijn personage subtiel door te laten schemeren. Het duiden van deze tergende tegenstrijdigheid maakt de film tot een meeslepende en aangrijpende ervaring. De grote Russische schrijver Anton Tsjechov zal ongetwijfeld een belangrijke inspiratiebron voor de regisseur zijn geweest. In de toneelstukken van Tsjechov speelt compassie en het ontbreken daarvan bij de bezittende klasse een belangrijke rol.

Ceylan heeft daar een vlijmscherpe Turkse equivalent voor bedacht. De verstikkende klassenmaatschappij in Turkije komt in de film op diepgravende wijze aan bod. Winter Sleep is in alle opzichten een briljant gemaakte film. Eerder dit jaar won de regisseur hiervoor de Gouden Palm op het filmfestival van Cannes. Het geheel is somber en filosofisch van aard, met af en toe droge humor. Dat maakt de ruim drie uur durende film tamelijk onderhoudend.

Ceylans werk wordt gekenmerkt door een zekere mate van dubbelzinnigheid. Zijn vorige meesterwerk Once Upon a Time in Anatolia (2011) heeft dezelfde mengeling van triestheid en onverwachte compassie voor wat op het eerste gezicht onsympathieke personages lijken te zijn. Eenduidig zijn de films van Ceylan zeker niet; het zijn rijk gedetailleerde beschouwingen over de staat van de mens.

Ulrik van Tongeren

Winter Sleep (Cinéart, 2014).

Door ravage

Abonneer
Laat het weten als er

*

0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties