ONDERBANKEN – Zo’n 180 inwoners van een drietal Limburgse gemeenten stappen naar de rechter om schadevergoeding te eisen van het rijk vanwege ernstige geluidsoverlast van laagvliegende NAVO-toestellen.
Inwoners van Onderbanken, Schinveld en Brunssum ondervinden al tientallen jaren in ernstige mate geluidsoverlast van laagvliegende AWACS. Sinds 1982 worden vanaf de nabij gelegen militaire NAVO-basis in Geilenkirchen oefenvluchten uitgevoerd voor vliegers in opleiding. Aangezien het vliegveld slechts over één landingsbaan beschikt, stijgen en dalen de radarvliegtuigen met verouderde motoren pal over de eerder genoemde Limburgse dorpskernen.
Er vinden boven Limburgs grondgebied drieduizend vliegbewegingen per jaar plaats, hetgeen neerkomt op gemiddeld twaalf keer per dag. Voor de inwoners van Brunssum en Onderbanken geldt dat de startende en landende vliegtuigen tussen de twee woonkernen door vliegen in een vastgesteld tolerantiegebied waar zich huizen bevinden gelegen aan de rand van de bebouwing. Met name daar is de geluidsoverlast het grootst.
De laagvliegende AWACS produceren op grondniveau een geluid van ruim 80 decibel, vergelijkbaar met dat van een F-16 straaljager op 1500 meter hoogte of een vliegtuig dat door de geluidsbarrière gaat. Hierdoor is de kans op hart- en vaatstoornissen vele malen groter dan in een doorsnee woning elders, zeker indien je beseft dat het piekniveau twintig keer per dag wordt gehaald. Bewoners hebben veel geld gestoken in het isoleren van hun woningen die als gevolg van de situatie sterk in waarde zijn gedaald.
Vandaar dat 180 gedupeerden vrijdag de rechtbank in Maastricht bezoeken om van het rijk een schadeclaim te eisen van 1500 euro per bewoner per jaar met terugwerkende kracht. Omdat de overlast al in 1982 begon, loopt het totaalbedrag op tot ruim 8 miljoen euro. In een soortgelijke situatie werden eerder omwonenden van Schiphol en Maastricht Aachen Airport wél schadeloos gesteld door het rijk. Eerder dienden de bewoners een claim in bij het Rijk, maar de minister verklaarde die niet ontvankelijk.
Begin deze maand werd bekend dat de overheid nadenkt over het instellen van een leefbaarheidsfonds voor de gedupeerden. Het voorstel werd besproken binnen de commissie AWACS Limburg, waaraan vertegenwoordigers van de gemeenten Onderbanken, Brunssum en Schinnen, de AWACS-basis, de ministeries van VROM en Defensie en de Provincie Limburg, alsmede inwoners deelnemen. Hoeveel geld er in het fonds komt en wie dat op tafel moet leggen, willen de ministeries later bespreken.