Het regime van Qatar trekt zich nauwelijks iets aan van de groeiende kritiek op uitbuiting van tijdelijke arbeidsmigranten die werkzaam zijn in de bouw voor het WK in 2022.

Ruim een jaar nadat de ‘regering’ van Qatar (lees: sjeik Hamad bin Khalifa Al Thani heeft het voor het zeggen) beloofde beperkte hervormingen door te voeren, is er weinig veranderd voor de meer dan anderhalf miljoen arbeidsmigranten in Qatar. Dat meldt Amnesty International in een nieuw rapport. Het restrictieve voogdijsysteem is nog steeds niet aangepast – zonder toestemming van hun werkgever mogen arbeidsmigranten het land niet verlaten, noch van werkgever veranderen. Het is arbeidsmigranten in Qatar ook nog altijd niet toegestaan om een vakbond op te richten.

De meest significante hervorming die de regering vorig jaar voorstelde, een elektronisch betaalsysteem voor de lonen van de migranten, is nog niet in werking. Vele migranten die Amnesty onlangs interviewde, klaagden dat hun loon nog steeds laat, of niet wordt uitbetaald. Ranjith, een migrant uit Sri Lanka, vertelde dat hij nog niet betaald is sinds hij vijf maanden geleden in Qatar aankwam. Hij heeft geen identiteitspapieren of contracten. Zijn verblijfplaats in een arbeiderskamp is overbevolkt en vuil.

Qatar beloofde om tegen eind 2014 driehonderd arbeidsinspecteurs in te zetten, maar kwam deze belofte niet na. Op gebied van veiligheid op bouwwerven, regelgeving voor rekruteringskantoren in de landen van herkomst en de toegang tot rechtsbijstand voor uitgebuite werknemers is volgens Amnesty slechts sprake van een zeer beperkte verbetering. Bovendien volstaan de hervormingen die vorig jaar werden voorgesteld niet om de misbruiken in de tewerkstelling van migranten grondig aan te pakken.

‘We twijfelen sterk aan de wil van Qatar om de uitbuiting van arbeidsmigranten effectief aan te pakken. Een duidelijk stappenplan met doelstellingen en deadlines ontbreekt. De beloftes die Qatar vorig jaar maakte, lijken eerder een pr-stunt te zijn om te garanderen dat ze de wereldbeker 2022 in handen kunnen houden’, zegt Mustafi Qadri, Amnesty’s onderzoeker rond arbeidsrechten in de Golfstaten. De zelf corrupte wereldvoetbalbond FIFA, die Qatar in 2010 toewees na omkooppraktijken, belooft het land in het Midden-Oosten onder ‘druk’ te zullen zetten.

Ondertussen blijven de autoriteiten van Qatar journalisten oppakken die de monarchistische oliestaat bezoeken om de leef- en werkomstandigheden van de loonslaven vast te leggen voor de buitenwacht. Nadat eind maart een Duitse filmploeg werd aangehouden, overkwam een Britse tv-ploeg deze week hetzelfde lot. Onderweg naar een groep arbeiders uit Nepal werden ze gearresteerd en twee dagen lang vijandig verhoord. Na vrijlating mochten ze aansluiten bij een publiciteitstour voor de internationale pers die leidde langs een luxe accommodatie voor arbeidsmigranten.