Milieuactivisten hebben maandagochtend het vliegverkeer op London Heathrow Airport enigszins in de war gegooid. Ze verzetten zich tegen de aanleg van een derde start- en landingsbaan vanwege de toename van CO2-uitstoot.

Dertien actievoerders drongen zondagnacht rond half vier het omheinde vliegveld binnen. ‘Het duurde slechts enkele minuten om het hek open te knippen en de landingsbaan te bezetten’, aldus activist Joshua Virasami. ‘Dat zegt heel wat over de veiligheid van Europa’s drukste luchthaven.’ Negen van hen ketenden zich op de noordelijke startbaan met zogenoemde lock-ons aan elkaar vast en aan de aanwezige bouwhekken. Ze maakten onder meer vrolijke kiekjes van elkaar die via Twitter werden gedeeld met de wereld.

Een lock-on is voor de politie uitermate lastig om te ontgrendelen, een intensief klusje. Ruim zes uur later had de politie negen actievoerders ‘bevrijd’ van hun lock-ons, drie werden inclusief lock-ons met een wagen afgevoerd naar een rustige zone op Heathrow om ter plekke te worden ontgrendeld. Een als ijsbeer verklede actievoerder, die zich op een zogenoemde ‘driepoot’ had vastgeketend, moest met een hydraulische lift worden verwijderd.

Volgens een woordvoerder van de luchthaven zijn als gevolg van de protestactie dertien vluchten geannuleerd, waarvan minstens zeven binnenlandse lijnvluchten. Andere vluchten ondervonden vertraging omdat ze van startbaan moesten wisselen. Vanwege de relatief korte lengte van de noordelijke startbaan wordt deze voornamelijk voor binnenlandse vluchten aangewend. De woordvoerder sprak van een ‘minimale beïnvloeding van het vliegverkeer’ dat dagelijks uit gemiddeld 1.300 vluchten per dag bestaat.

De aangehouden actievoerders maken onderdeel uit van het netwerk Plane Stupid, een actiegroep die zich verzet tegen verdere uitbreiding van het vliegverkeer vanwege de toename van de CO2-uitstoot. De klimaatclub voerde om die reden in 2008 een vergelijkbare actie uit op het vliegveld Stansted bij Londen. De actiegroep leidde de laatste jaren een ietwat zieltogend bestaan, totdat vorige week een onderzoekscommissie bekend maakte dat niet de Londense luchthaven Gatwick maar Heathrow een nieuwe start- en landingsbaan moet krijgen vanwege economische voordelen.

Het advies, waar drie jaar onderzoek voor nodig was, is voorgelegd aan de Britse premier Cameron. ‘We dachten dat we deze strijd gewonnen hadden, want Cameron heeft eerder toegezegd dat er geen derde landingsbaan op Heathrow zal komen’, vertelt milieuactivist Shara Shoraka aan The Guardian. ‘We dachten dat de uitbreidingsplannen voor Heathrow van tafel waren. Omdat we er geen trek in hebben om het nieuwe plan opnieuw juridisch aan te vechten, besloten we over te gaan tot directe actie.’

De uitbreiding van Heathrow is omstreden omdat de luchthaven vrij dicht op de bebouwde kom van West-Londen ligt. De commissie stelt daarom maatregelen voor om de overlast voor omwonenden te beperken, zoals een verbod op nachtvluchten en een ‘herrieheffing’ van waaruit bijvoorbeeld geluidsisolatie voor woningen kan worden betaald. Ook zou de regering plechtig moeten beloven dat het bij drie banen blijft. Als alternatief is onder meer gekeken naar een uitbreiding van de luchthaven Gatwick, maar dat zou te weinig economisch gewin opleveren.