Als het aan de Poolse minister van Milieu ligt wordt de komende tien jaar 180.000 kubieke meter hout gekapt van het 150.000 hectare grote eeuwenoude Bialowieza oerwoud.

De Poolse minister van Milieu en Natuurbeheer Jan Szyszko heeft op 23 maart jl. zijn handtekening gezet onder een bijlage van een beheersplan voor het Bialowieza district gelegen aan de grens van Polen met Wit-Rusland. Het komt erop neer dat de toegestane houtkap de komende tien jaar wordt uitgebreid van 48.000 naar ruim dan 180.000 kubieke meter. Volgens de Poolse regering is dat nodig omdat een deel van de bomen wordt bedreigd door een keverplaag.

Volgens tegenstanders van de houtkap echter levert de bastkever geen gevaar op voor het gehele bos. ,,Dit soort plagen komt wel vaker voor”, zegt Rafał Kowalczyk in het wetenschappelijke tijdschrift Nature. ,,Het zorgt er vooral voor dat bomen die tegen deze kevers bestand zijn overleven en dat de zwakkere bomen worden vervangen. Dat is een prima werkend natuurlijk proces”, aldus de directeur van onderzoekscentrum voor zoogdieren in Bialowieza.

De EU heeft de Poolse autoriteiten gewaarschuwd dat het grootschalige kapbesluit in strijd kan zijn met het Europese programma Natura 2000, dat juist gericht is op behoud van biodiversiteit. Volgens milieuorganisaties als Greenpeace dreigt het unieke karakter van het eeuwenoude bos verloren te gaan. Ook zij zijn de mening toegedaan dat de natuur op eigen kracht een eind moet maken aan de keverplaag.

Tegenstanders van het kapbesluit vermoeden dat commerciële overwegingen een rol spelen. In zijn verkiezingscampagne sprak milieuminister Szyszko al over de waarde die de bomen van Bialowieza zouden kunnen hebben voor lokale gemeenschappen. Volgens critici zal het tijdelijke voordeel voor houtbedrijven niet opwegen tegen de uiteindelijke verliezen in de toeristensector.

Vanaf begin dit jaar roepen Poolse natuurbeschermers op tot absolute bescherming van dit unieke oerbos met de grootte van de provincie Utrecht. Slechts 17 procent ervan staat sinds 1979 op de Werelderfgoedlijst van de Unesco. Het is het leefgebied van zeldzame dieren als de Europese bizon, de lynx en van vele vogelsoorten. In het bos staan de hoogste sparren en duizendjarige eiken en beuken van Europa. Om houtkap tegen hebben tegenstanders een internationale campagne gestart.