Toz_Bezi
Toz Bezi

unnamed-2World Cinema Amsterdam presenteert van 18 t/m 27 augustus maar liefst 41 films uit Latijns-Amerika, Azië en Afrika. Met dit jaar speciale aandacht voor onder andere de Turkse speelfilm.

De Koerdische regisseuse Ahu Öztürk heeft met Toz Bezi (Dust Cloth) een sterk sociaal-realistisch drama gemaakt. Nesrin is een jonge, nerveuze vrouw met een dochtertje, haar buurvrouw Hatun is ouder en uitgekookter. De vrouwen zijn beste vriendinnen en doen de schoonmaak bij welgestelde burgers in Istanbul. De film toont in een observerende filmstijl hoe de vrouwen hun dagelijkse werk verrichten.

Schoonmaken voor wat door kan gaan als een hongerloon en zonder ziektekostenverzekering is een zwaar beroep. De vrouwen van Koerdische komaf hebben tevens een lage status in de Turkse maatschappij. Öztürk ontleedt in Toz Bezi nuchter de klassenmaatschappij van Turkije. Nesrin zette haar echtgenoot op straat om hem aan te sporen werk te vinden, maar hij keerde nooit terug. Hatun daarentegen is getrouwd. Al dan niet gehuwd zijn leidt in Turkije eveneens tot klassenverschil.

De financiële problemen voor Nesrin stapelen zich op. Vanwege huurschuld dreigt ze samen met haar dochtertje uit haar woning gezet te worden. Wanhopig gaat de vrouw op zoek naar andere baantjes. De film mag zich dan in een rustig tempo ontvouwen, de wanhoop en de hectiek van Nesrin grijpen de kijker onverbiddelijk naar de strot. Het ontluisterende slot laat zien dat het dochtertje uiteindelijk niet op straat belandt.

Het is knap dat de regisseuse zonder melodrama en valse sentimentaliteit het lot van de Koerdisch minderheid belicht. De film toont een seculier Turkije waar de klassenverschillen groot zijn en religie wonderlijke kronkelingen maakt. Moslimvrouw Hatun droomt van een eigen huis. Zij bezoekt nota bene een christelijke kerk om hiervoor te bidden. Het is behoorlijk gewaagd om dit te tonen in een Turkse film.

Na afloop van de vertoning van Toz Bezi in filmhuis Rialto vertelde Ahu Öztürk dat het ministerie van Cultuur op last van president Erdogan gesloten is. Turkse regisseurs die daartegen uit protest een petitie hebben ondertekend, moeten het ergste vrezen voor hun carrière. De toekomst van de cinema in Turkije ziet er momenteel dan ook duister uit.

Vesarti_Hidden
Vesarti

Veşartî (Hidden) van regisseur Ali Kemal Çinar is ongetwijfeld een merkwaardig buitenbeentje in het programma. Het verhaal handelt over genderidentiteit en rollenpatronen in de Turkse samenleving. Winkeleigenaar Ali leidt een gelukkig bestaan met zijn aanstaande bruid. Wanneer een onbekende vrouw zijn toko binnen stapt, doet zij een wonderlijke voorspelling. Ali zal wanneer hij dertig wordt in een vrouw veranderen.

Door de merkwaardige vormgeving van het geheel wordt je als kijker al snel op een dwaalspoor gezet. Het is allemaal tamelijk moeilijk te volgen. We zien statische zwart-wit beelden en dialogen die via een geluidsband te horen zijn, terwijl de bijbehorende personages hun lippen niet bewegen. Het is alsof je naar tot leven gewekte foto’s kijkt. Hier is sprake van cryptisch magisch realisme, een buitenissige en volstrekt originele film.

Ulrik van Tongeren

World Cinema Amsterdam Festival, van 18-27 augustus in Rialto en de Balie. Raadpleeg de website voor het programma.

Door ravage

Abonneer
Laat het weten als er

*

0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties