Het Turkse parlement is zaterdag akkoord gegaan met een grondwetswijziging die de macht van president Erdogan nog verder uitbreidt dan sinds de mislukte ‘staatsgreep’ van 15 juli 2016 reeds het geval was.

Het wetsvoorstel werd niet zonder slag of stoot aangenomen. De seculiere CHP, de grootste Turkse oppositiepartij, en de Koerdische HDP zijn fel tegen. In de afgelopen twee weken leidde het onderwerp dan ook tot verhitte discussies en zelfs vechtpartijen in het parlement. Maar de amendementen op de grondwet kregen de steun van de regerende islamistische AKP en de rechts-nationalistische MHP, die samen een ruime meerderheid vormen.

De uitslag, 339 voor en 142 tegen, is overigens niet genoeg om het wetsvoorstel direct tot grondwet te maken. Eerst zal het volk zich per referendum moeten uitspreken over het voorstel. Een formaliteit gezien het feit dat de media vrijwel volledig in handen zijn van de AKP. Men gaat er dan ook gevoeglijk vanuit dat een ruime meerderheid van de burgers in zal stemmen. Aangezien van democratie geen sprake meer is – ook de rechterlijke macht is na de politiek-religieuze zuiveringen in handen van Erdogan – valt de uitslag van het referendum ook nog eens simpelweg te sturen.

Door de illegale hervormingen, die tot 2019 stapsgewijs zullen worden ingevoerd, krijgt de president de mogelijkheid per decreet te gaan regeren. Ook krijgt hij nog meer invloed op de rechterlijke macht en wordt de functie van premier afgeschaft. Het aantal termijnen blijft op twee, maar de telling zou in 2019 opnieuw beginnen. In theorie zou Erdogan daardoor tot 2034 alleenheerser kunnen blijven om zijn natte droom, het Ottomaanse Rijk in ere te herstellen, te verwezenlijken.

Volgens Human Rights Watch (HRW) betekent de grondwetswijziging een ‘enorme bedreiging voor de mensenrechten, de rechtsstaat en de democratische toekomst van het land’. Volgens het HRW is het ‘hoogst onwaarschijnlijk’ dat het constitutioneel hof in de toekomst besluiten van de regering ongrondwettig zal verklaren. Een presidentieel systeem zal ‘alles vernietigen wat nog over was’ van de indertijd door de AKP doorgevoerde democratische hervormingen.