Terwijl de thuiszorg de nek wordt omgedraaid, de laatste bij het loodje legt, steeds meer mensen door schulden uit hun huis worden geflikkerd, een Russische mensenrechtenschender op feestelijke wijze op de koffie gaat bij de koningin, psychologen overspannen raken van de explosieve groei van hun cliëntenbestand, de PvdA weer regeert, ongemotiveerde baanlozen verplicht vrijwilligerswerk verrichten, de niet-publieke omroepen nog steeds bestaan, vluchtelingen zelfs in detentiecentra hun leven niet meer zeker zijn, kortom, alles van waarde in dit land zo’n beetje weerloos is… maken ‘we ons met z’n allen’ druk om een lullig koningslied.

Een koning-wat? Koningslied. Als notoire nieuwsweigeraar om gezondheidsredenen had ook ik nog niet eerder van deze term gehoord. Het was nota bene collega Jan Kees Helms, die normaliter obscure teringruis cd’s en cassettebandjes recenseert voor deze webzine, die mij afgelopen vrijdag onaangenaam verraste met een lofuiting op dat koningslied. Alsof het doornemen van zijn tekst op taalfouten mij al niet de nodige hartkloppingen bezorgde, het beluisteren van de muziek die de automatische mp3-speler voortbrengt bij het updaten resulteerde bijkans in een lichte beroerte.

Nu ken ik Jan Kees al wat langer dan vandaag, een serieuze geëngageerde vent, en was er dus van overtuigd dat hij meende wat hij schreef. Nadat ik hem de vraag had voorgelegd hoe ik z’n laatste recensie diende te beoordelen, hielp hij mij echter snel uit de brand: satire, zijn antwoord op de hype van dat moment. Of z’n bijdrage daadwerkelijk als satirisch valt te omschrijven, daar zijn de meningen achteraf over verdeeld, maar ik was allang blij dat hij het niet écht meende.

Na enigszins bekomen te zijn van de ergernis en schrik, beschouwde ik de ‘grap’ van Jan Kees als een wake-up call: op Google News tikte ik ‘koningslied’ in, waarna er een ellenlange lijst van artikelen op het scherm verscheen die deze zoekterm bevatte. Er blijken wel honderden versies van ‘het koningslied’ te bestaan, gezongen door respectabele muzikanten tot aan zingende scheerkwasten. Maar de hype van de afgelopen dagen draait om het door Jan Kees beschreven nummer, gezongen en gecomponeerd door een bende malloten die als ‘BN-ers’ op tv door het leven plachten te gaan, aangespoord door de langharige doorgedraaide coke-snuivende presentator van VARA Boulevard, dagelijks te bewonderen rond de klok van half acht.

Dáár maak ik me overigens niet druk om. Het was immers de VARA die in de jaren ’90 met ene ‘schreeuwende leeuw’ de grondlegger is geweest van de leeghoofdige ‘lach-of-schiet-elkaar-maar-af’ cultuur, een cultuur die nu door diezelfde niet-publieke omroep op een website weer wordt aangevallen. De jopies van dit land hebben kennelijk niet door dat ze hun eigen voeten kapot aan het schieten zijn. Nee, wat mij werkelijk verontrust zijn de tienduizenden zeikreacties op het koningslied. Met als dieptepunt het initiatief van een koekenbakkende recensente die een online-petitie is gestart om critici van het lied als ‘Nederlands onderdaan af te laten treden’, wat dat ook mag inhouden.

Laat ik duidelijk zijn. Critici van het koningslied, van Wim de Bie tot Henk & Ingrid, vallen te scharen in de categorie kleinburgerlijk. Ze steunen de monarchie en wensen een koningslied dat zij, op 30 april om 19.30 uur ‘s avonds op instigatie van de Nationale Oranje Show (NOS), uit volle borst op de stoep van hun woning mee kunnen zingen. Hand in hand met de buurtjes, voor zover die voorhanden zijn. Plaatsvervangende schaamte. Gepast zwijgen rond dat tijdstip, huilen mag ook, is dringend gewenst. Wie doet het licht uit?

Alex van Veen

Archiefteksten over de monarchie uit de rubriek Toestand vind je hier.