Jonge mensen die doelloos door het leven gaan, dat is een genre op zich geworden. De Duitse film Oh Boy van regisseur Jan Ole Gerster is een frisse en amusante variant hierop.

Nietsnutten, klaplopers of hoe je ze ook noemt, zijn in de tegenwoordige prestatiemaatschappij niet geliefd. Met de miljoenen werkloze jongeren in Europa is de luxe van het niets doen een bezigheid die alleen rijkeluiskinderen zich kunnen veroorloven. In de film Oh Boy is de twintiger Niko (Tom Schilling) al weer twee jaar gestopt met zijn studie. Zodra zijn vader daar achter komt, wordt de geldkraan dicht gedraaid.

Het verhaal van Niko wordt in 24 uur verteld. Hij zwerft enigszins doelloos door Berlijn en heeft vreemde ontmoetingen met personen die niet allemaal even aangenaam zijn. Niko komt mensen tegen die doen alsof ze een rekening te vereffenen hebben. Toevallig of niet levert dat ongemakkelijke momenten op. Niko gedraagt zich schuchter en verbaast zich over die gekke personages.

De jongen ervaart een reeks tegenslagen. Hij wordt uit huis gezet door zijn vriendin, raakt zijn rijbewijs kwijt en de pinautomaat slikt zijn pasje in. Zelfs het nuttigen van een kop koffie is hem niet gegund. Toch moet er een breekpunt volgen om tot zinnen te komen. Dat gebeurt dan ook. De reis daarna toe heeft een amusante tragikomedie opgeleverd die door zijn soberheid indruk maakt.

Oh Boy is geen diepzinnige verhandeling over ‘het leven’ van hedendaagse jongeren geworden. Het is veeleer een schalkse verkenning van het gegeven dat men zich niet zomaar kan onttrekken aan de maatschappij. Misschien kon dat in de jaren ’80 van de vorige eeuw, nu niet meer. Debuterend regisseur Gerster heeft met aanstekelijke humor en een dosis nostalgie de vertelling spankracht gegeven.

Zodra tegenwoordig een film in zwart-wit gedraaid wordt, levert dat een nostalgisch gevoel op. Oh Boy speelt zich af in Berlijn. Het is een soort symfonie over het leven in de grote stad, hetgeen doet denken aan het grootse Manhattan van Woody Allen. Berlijn is geen New York, toch heeft de stad ontegenzeglijk grandeur. De groezelige schoonheid ervan is betoverend in beeld gebracht door cameraman Philipp Kirshamer.

Het is knap dat Jan Ole Gerster het leven in een stad als Berlijn tastbaar heeft gemaakt met verrassende details, inclusief een hilarisch uitstapje binnen een artistiek milieu. Zelfs het zo beladen Duitse verleden wordt op komische en aangrijpende wijze voor het voetlicht gebracht. Deze fraaie debuutfilm maakt me nieuwsgierig naar het volgende werk van deze regisseur.

Ulrik van Tongeren

Oh Boy (Cinemien, 2012)