Schitterende in zwart-wit gefilmde liefdesverklaring van regisseur Noah Baumbach aan de springerige actrice Greta Gerwig, maar ook aan de stad New York.

De Amerikaanse actrice Greta Gerwig is de koningin van de Amerikaanse onafhankelijke film. Ze is lang, blond en zowel onhandig als gracieus. In al haar rollen heeft ze deze eigenschappen ten volle benut. In Frances Ha speelt ze een 27-jarige vrouw die maar niet volwassen wil worden. Frances fladdert van de ene teleurstelling naar de ander maar weet desondanks de moed erin te houden.

De film speelt zich voornamelijk af in New York, een harde stad waar de mens geen tijd gegund wordt om zichzelf te ontdekken. Frances is aspirant-balletdanseres. Het is lastig om op die leeftijd eeuwige reserve te zijn, wetende dat je waarschijnlijk nooit van de bank af komt. Er is niet altijd werk voor haar en woonruimte is er schaars en extreem duur. Toch weet ze altijd wel een dak boven haar hoofd te vinden, zoals bij andere mensen inwonen. Zij leeft als een nomade.

Ze bezoekt ook Parijs. Zonder een cent op zak kan Frances het zich natuurlijk niet veroorloven en ze loopt er dan ook enigszins verloren rond. Ook hier is de stad raak getroffen, Parijs is er niet met de haren bijgesleept. Het past in het romantische gemoed van Frances wiens leven meer is dan overleven, vallen en opstaan. Haar optimisme en levenslust werken verfrissend en aandoenlijk.

Gelukkig heeft Frances in Sophie (Mickey Sumner) ook een beste vriendin waarmee lief en leed wordt gedeeld. Deze hechte vriendschap vormt een belangrijk aspect van de film die vriendschap en het zien te overleven in de grote stad als thema heeft. Er zitten genoeg rake details in die het tot een realistische visie maken. Toch heeft het geheel een dromerige lading, hetgeen aansluit bij het dromerige personage Frances.

Waar de film in uitblinkt zijn de terloopse momenten, zoals het moment waar Frances erachter komt dat haar eeuwige vriendin met haar vriend naar Tokio is verhuisd zonder dat ze er tijdig vanaf wist. De pijn op haar gezicht na deze mededeling is hartverscheurend maar ze vecht ze zich er overheen. Het einde van Frances Ha is evenzeer terloops en verrassend. De slotscène wekt tranen op, een van de mooiste filmeindes ooit.

Regisseur Noah Baumbach schreef het scenario samen met zijn ster Greta Gerwig. Beiden vormen ondertussen een koppel. Het is daarom niet zo gek dat het een liefdevol portret over deze springerige vrouw is geworden. De film lijkt uit de losse hand gemaakt vanwege de aanstekelijke spontaniteit en vederlichte humor.

Baumbach is een interessante regisseur die vooral familiedrama’s maakt, vol zwarte humor en gedragen door ijzersterke vertolkingen. The Squid and Whale (2005), Margot at the Wedding (2007) en Greenberg (2010) zijn daarvan de bekendste. In Greenberg werkte de regisseur reeds met Gerwig. De geringe middelen en de prettige samenwerking met haar hebben hem gestimuleerd om van deze op papier kleine film een grootse te maken.

Frances Ha is niet alleen een prachtige liefdesverklaring aan Gerwig, maar ook aan de stad New York. In prachtig zwart-wit gedraaid door cameraman Sam Levy doet de film denken aan eerder werk van Woody Allen, met name Manhattan, en aan de zwart-wit films van François Truffaut en Jean-Luc Godard. Dat Baumbach zich liet inspireren door deze illustere voorgangers maakt zijn film niet minder origineel. Hij heeft er zijn eigen draai aan gegeven en zich intussen een plaats verworven tussen de grote Amerikaanse regisseurs.

Ulrik van Tongeren

   Frances Ha (A-film, 2012)