In de eerste speelfilm van documentairemaker Henry Alex Rubin wordt internetgebruikers een spiegel voorgehouden hetgeen behoorlijk ontregelend werkt.
Dat het internet onze levens heeft overgenomen, is volgens de Amerikaanse film Disconnect een feit. Pesten, diefstal, seksueel misbruik en het openlijk uiten van gevoelens van eenzaamheid op het web; het komt allemaal aan bod. Het is een complex verhaal, gegoten in de vorm van een mozaïekfilm wat inhoudt dat de diverse verhaallijnen ergens samen moeten komen.
De film is didactisch en waarschuwt ons voor de excessen die opgesloten liggen in de virtuele wereld. En dan komen nog niet eens de geheime diensten aan bod die ons gedrag op internet voortdurend kunnen volgen. De film komt op het juiste moment nu het PRISM-schandaal losgebarsten is. Disconnect toont ons hoe de levens van gewone mensen overhoop gehaald kunnen worden door hun verrichtingen op het web.
De film bevat drie verhaallijnen. In het eerste staat een koppel centraal, gespeeld door Alexander Skarsgård en Paula Patton. Nadat hun kind komt te overlijden, proberen ze hun verdriet te verwerken door het web te gebruiken als uitlaatklep. De moeder chat met lotgenoten, de vader zoekt verpozing middels gokken online. Nadat hun bankrekeningen worden geplunderd, ontdekken ze dat hun identiteiten gestolen zijn. Een computer-expert keert hun harde schijven binnenstebuiten.
In de tweede verhaallijn vertolkt Jason Bateman de rol van een drukke vader die niet in de gaten heeft dat zijn zoon het slachtoffer is van cyberpesten. De jongen wordt ertoe verleid om een erotische foto van hemzelf op Facebook te plaatsen. De Britse actrice Andrea Riseborough wil in verhaal drie als tv-journaliste van een lokale tv-zender scoren met de onthulling van een seks-chatsite. Via de site komt ze in contact met een jongen. Haar exposé van kinderexploitatie heeft grote gevolgen voor haar leven en dat van de jongen.
De eerste twee verhaallijnen zijn nauw met elkaar verweven. Dat resulteert in een typisch Amerikaanse climax waarbij melodrama niet wordt geschuwd. Regisseur Henry Alex Rubin, vooral bekend van het samenstellen van documentaires, maakt hiermee zijn speelfilmdebuut. Disconnect is overduidelijk gefilmd met het oog van een documentairemaker, waardoor het verhaal verrassend authentiek overkomt.
Ondanks het melodramatische slot maakt de film indruk en is tamelijk meeslepend. Het stel uitstekende acteurs zorgt ervoor dat het verhaal geloofwaardig blijft. Hier worden ‘gewone’ mensen getoond die voortdurend online zijn maar zich er niet van bewust zijn dat ze zodoende sporen achterlaten op het web. Gebrekkige communicatie tussen gezinsleden maakt alles nog erger. Of begint het allemaal met gebrekkige communicatie en is het internet een vluchthaven voor verloren mensen? De vraag is of moderne technologie er schuld aan heeft dat mensen erdoor in de ellende geraken.
Kan Disconnect een anti-technologiefilm genoemd worden? Ook voor het internettijdperk was er op grote schaal sprake van kindermisbruik, zelfmoord en verwaarlozing van relaties. Feit is dat mensen het web gebruiken om hun verlangens en ongenoegens erop te uiten. De bewijzen daarvan, die bijvoorbeeld via sociale media als Facebook verspreid worden, zijn nog geruime tijd terug te vinden op het internet. Levenslang achtervolgd worden door de fouten die mensen maken, klinkt als een nachtmerrieachtig scenario.
Ulrik van Tongeren
Disconnect (Lumière, 2012)