ASSEN – Nabestaanden van de Molukse treinkapers die in 1977 om het leven kwamen bij de bevrijdingsactie door Nederlandse mariniers zijn een petitie gestart voor een parlementair onderzoek naar de ware toedracht.

Op 23 mei 1977 kaapten negen bewapende Molukse jongeren een intercitytrein ter hoogte van het dorp De Punt in Drenthe. De Molukkers eisten met hun gewelddadige actie dat de Nederlandse regering de belofte uit 1951 na zou komen, namelijk een eigen staat stichten op de Molukken. De gijzeling van aanvankelijk 85 reizigers, van wie al snel 40 de trein mochten verlaten, duurde uiteindelijk 19 dagen.

In de vroege ochtend van 11 juni 1977 werd de trein door mariniers bestormd waarbij zes kapers en twee passagiers om het leven kwamen. Volgens recent onderzoek van journalist Jan Beckers en Junus Ririmasse, één van de toenmalige kapers, werden daarbij drie, mogelijk vier, van de treinkapers geëxecuteerd. Verder zou gijzelaar Rien van Baarsel om het leven zijn gekomen door een kogel van een marinier, en dus niet afkomstig van een Molukker zoals werd beweerd.

De onderzoekers concluderen aan de hand van oude autopsierapporten, foto’s, tientallen gesprekken met betrokkenen en met steun van een forensisch patholoog dat ‘een aantal mariniers zich schuldig heeft gemaakt aan perversiteiten en zich te buiten ging aan een orgie van bloed en geweld’. Beckers’ bevindingen wijken sterk af van de officiële lezing dat alle gedode kapers omkwamen bij het spervuur op de trein, dat voorafging aan de bestorming.

In Molukse kringen bestond altijd al de overtuiging dat een aantal kapers is geliquideerd door mariniers. Naar aanleiding van het onderzoeksrapport dringt de initiatiefgroep 7for7 middels een online-petitie aan op een parlementaire enquête, dan wel strafrechtelijk onderzoek naar de wijze waarop de treinkaping werd beëindigd. ‘Voor alle treinpassagiers en nabestaanden is het van wezenlijk belang om te weten wat er precies heeft plaatsgevonden’, aldus 7for7.

Als waarnemend commandant van de mariniers bij de kaping voelt Kees Kommer zich achteraf belazerd. Hij nam destijds het besluit tot beëindiging van de kaping op basis van informatie die Leider Plaats Delict Dick de Jong, die de geluidsbanden en gesprekken in de trein had afgeluisterd, verstrekte aan het crisiscentrum in Assen. Op grond van die geluidsopnamen zou De Jong de situatie in de trein als ‘niet dreigend’ voor de gijzelaars hebben ingeschat.

De kans was klein dat de kapers op het punt stonden de gegijzelden te executeren, maar die boodschap is nooit overgekomen bij Kommer. “Ik denk dat die informatie ergens onderweg van het crisiscentrum in Assen naar het beleidscentrum in Den Haag verkeerd is geïnterpreteerd. Ons is gezegd dat we moesten ingrijpen omdat de kapers gijzelaars wilden doodschieten. We zijn op het verkeerde been gezet. Daarom voel ik me belazerd.”

SP-Kamerlid Harry van Bommel heeft de huidige ministers van Defensie en Justitie om uitleg gevraagd. Hij wil dat ze gedetailleerd ingaan op het destijds gebruikte geweld. Dries van Agt, destijds minister van Justitie, nam samen met de ministers De Gaay Fortman en Van der stoel het besluit voor de bestorming. Hij wil niet inhoudelijk reageren op het onderzoek.