Op de film To the Wonder, met weinig plot en vrijwel geen dialoog, is vrijwel geen greep te krijgen. In essentie betreft het een mijmering over de liefde.
De Amerikaanse regisseur Terence Malick is een visionair, een filosoof met een bedwelmende visuele filmstijl. Wat op papier een simpele liefdesgeschiedenis lijkt, verandert eenmaal in zijn handen in een filosofische mijmering over het verloren paradijs, het begin en het einde van de liefde, de aanwezigheid of afwezigheid van God.
To the Wonder vangt aan met beelden van een verliefd stel in Parijs. Marina (Olga Kurylenko) is Europees, Neil (Ben Affleck) Amerikaan. Het stel verhuist naar Oklahoma in de VS, waar Marina met haar dochtertje intrekt bij Neil. Marina kan echter niet aarden en er sijpelt twijfel binnen hun liefdesverhouding. Marina keert terug naar Frankrijk. Aan het einde van de film ontmoeten beiden elkaar weer op een magische plek.
In een zijlijn wordt het verhaal verteld over een priester, gespeeld door Javier Bardem. De man twijfelt aan zijn geloof en aan het bestaan van God. Malick is een regisseur die epische films maakt, visueel overrompelende ervaringen. Zijn vorige film, The Tree of Life (2011), is zijn meest religieuze en epische tot nu toe omdat hier het ontstaan van de kosmos wordt getoond.
Dat klinkt allemaal hoogdravend en zweverig, maar het werk van Malick blijft aards. De natuur speelt een belangrijke rol in zijn oeuvre, waarin hij de nietigheid van de mens binnen de onnoemelijke weidsheid van het universum toont. Hoogtepunt van To the Wonder is de scéne waarin het koppel in aanraking komt met een kudde bizons. Sinds zijn debuutfilm Badlands (1973) was al duidelijk dat Malick een eigen universum in zijn werk creëert. Met To the Wonder heeft hij zijn meest intieme film gemaakt.
Olga Kurylenko als Marina danst door de film. Deze liefdesdans oogt weliswaar betoverend, maar wordt soms irritant lang uitgesponnen. De Amerikaanse filmster Ben Affleck krijgt niet de kans om te acteren, hetgeen fnuikend voor de acteur moet zijn geweest. Maar dat is nu eenmaal de aanpak van Malick, hij gebruikt acteurs op eigenzinnige wijze. De acteurs zijn voornamelijk in de vorm van een vertelstem, voice-over, te horen.
To the Wonder is een lastige film om te volgen en te bevatten, maar tegelijk meeslepend en fascinerend om te zien. De bloei en ondergang van een liefdesrelatie zijn er wel degelijk uit te halen. Malick voegt daar op onnavolgbare wijze diepzinnige vragen over ons bestaan aan toe. Waarschijnlijk zullen sommige kijkers om die reden afhaken, al is de film iets toegankelijker vormgegeven dan zijn vorige opus The Tree of Life, waarin een bombastische overdaad enigszins afbreuk doet aan de enorme schoonheid die getoond wordt.
Malick (1943) is een mysterieus figuur in de filmwereld. Tussen 1978 en 1998 maakte hij geen werk, maar is inmiddels in een duivels tempo films aan het maken. Na The Tree of Life en To the Wonder staan er nog drie producties op stapel. Films om naar uit te kijken, met een enorme passie gemaakt, wonderlijke visies op ons aardse bestaan.
Ulrik van Tongeren
To the Wonder (A-film, 2012)