De metropool Mumbai in India telt 13 miljoen inwoners. Ondanks die enorme mensenmassa herbergt de stad heel wat eenzame zielen. In The Lunchbox krijgen een man en een vrouw door toeval contact met elkaar.
Mumbai kent een ingenieus systeem voor het bezorgen van de warme middagmaaltijd. Duizenden dabbawalla’s (‘hij die de doos draagt’) vervoeren met fiets en trein de lunchboxen naar de kantoren waar de werknemers de door hun echtgenotes bereide maaltijd nuttigen. In The Lunchbox zijn we er getuige van dat dit een keer misgaat, hetgeen hoogst zeldzaam te noemen is.
De eenzame en ongelukkige kantoormedewerker Saajan (Irrfan Khan) ontvangt op een dag z’n lunchbox die normaliter wordt geleverd door een eethuisje. Ditmaal echter raakt hij verrukt door de heerlijke geuren ervan. De maaltijd werd bereid door de jonge huisvrouw Ila (Nimrath Kaur) en komt per abuis in zijn handen terecht. Ila heeft de lekkerste gerechtjes voor haar echtgenoot bereid die op hetzelfde kantoor werkt als Saajan, met de bedoeling om haar ingeslapen huwelijk nieuw leven in te blazen.
Wat volgt is een correspondentie via briefjes, achtergelaten in de metalen lunchbox. Eerst gaat het nog over het eten, later communiceren ze over de diepere zaken van het leven. Saajan is een uitgebluste boekhouder, eenzaam geworden na het overlijden van zijn vrouw. Ila zit opgesloten in een ongelukkig huwelijk. Beide personages hunkeren naar een ander, gelukkiger, leven. Via de briefjes leven ze op, lijken ze te geloven in nieuwe mogelijkheden en misschien zelfs in de liefde.
The Lunchbox is een realistisch drama met subtiele humor en een vleugje romantiek. Regisseur en scenarist Ritesh Batra heeft met zijn filmdebuut een bescheiden en ingetogen film gemaakt met een grote zeggingskracht. Met veel aandacht voor details wordt het leven in een metropool geschetst. Overdonderend is de enorme mensenmassa; de metrotreinen zijn altijd stampvol en op straat is er geen doorkomen aan. Alleen thuis hebben mensen in hun piepkleine appartementen nog iets van privacy, al blijft die immense massa altijd tastbaar.
Eten wordt in India over het algemeen erg belangrijk gevonden. Minimaal twee warme maaltijden is te doen gebruikelijk, het verbindt mensen. Wanneer Saajan zijn lunchbox deelt met een jonge collega op kantoor breekt dat het ijs. Die man moet namelijk ingewerkt worden voordat Saajan met pensioen gaat, al wil hij het liefst doorwerken. Naast de correspondentie met Ila geeft het opbloeiende contact met zijn collega de eenzame Saajan weer zin in het leven.
Dat de formidabele Irrfan Kahn als Sajaan weer een genuanceerde en rijk geschakeerde rol neerzet, is geen verrassing. Wat op papier een simpele rol lijkt, weet hij met zijn stille spel onvergetelijk te maken. De theater-actrice Nimrath Kaur brengt met haar expressieve gezicht de stille wanhoop van Ila prachtig voor het voetlicht.
Strikt gezien past The Lunchbox niet in het eetfilm-genre. Niettemin is het een van de mooiste films die het belang van het gezamenlijk nuttigen van een maaltijd aantoont. Het verbindt mensen, brengt ze tezamen. Een ander verrassend aspect van de film is de afwezigheid van de digitale wereld. Op het kantoor van Saajan staan geen computers, ze werken daar nog met metershoge stapels papieren dossiers. Mobiele telefonie is nauwelijks zichtbaar.
De film toont op aandoenlijke wijze aan hoe belangrijk onderling contact is voor een menswaardig bestaan. Dat het contact tussen Saajan en Ila via briefjes verloopt, is hartverwarmend om te zien. Deze ouderwetse manier van communicatie is persoonlijker en intiemer dan de hedendaagse sms-cultuur. The Lunchbox is ondanks de schijnbare eenvoud een film met meerdere lagen en diepten. Met zijn ingetogen pracht een film om te koesteren.
Ulrik van Tongeren
The Lunchbox (Cinemien, 2013), vanaf 12 december in de bioscopen.