rutte

‘Profiteurs’, ‘parasieten’, ‘luilakken’, ‘werkweigeraars’, ‘losers’ en ‘tuig’. Zo maar een greep uit de benamingen waarmee  bijstandsgerechtigden sinds jaar en dag als maatschappelijk vuil weggezet worden. Soms direct en letterlijk, soms indirect en suggestief. Alsof het niet om mensen gaat, maar om kakkerlakken!

Het kabinet, met de VVD voorop, maakt zich net als de voorgaande kabinetten schuldig aan onderdrukking van de maatschappelijke groep van bijstandsgerechtigden. Op uitbuiting en misbruik gerichte onderdrukking met afbrekend en verarmend beleid als instrument. Het maakt zich keer op keer schuldig aan stelselmatige onderdrukking,gericht op beledigen en vernederen van mensen uit de genoemde groep, door hen te bestoken met benamingen van bovenaangegeven strekking.

Stigmatisering en criminalisering door PvdA 

Wat volgt is stigmatisering en criminalisering. Niet zo maar, want iedere onderdrukking heeft een functie. Of het nu gaat om asielzoekers, illegalen, arbeiders uit Polen, Marokkaanse jongeren, uitkeringsgerechtigden, ‘allochtonen’ in het algemeen, of zoals in dit geval de bijstandsgerechtigden in het bijzonder…,…eenmaal gestigmatiseerd en gecriminaliseerd worden de mensen nagenoeg ‘onhoorbaar’ en kwetsbaar.

Zij kunnen dan met het grootste gemak geslachtofferd worden. Met ‘dank’ wederom aan de coalitiegenoot van de VVD, de PvdA. Van de eerste partij is immers niets te verwachten over dit onderwerp. Dat de VVD principieel voor neoliberaal en asociaal beleid staat, is algemeen bekend. De VVD zelf bevestigt dat iedere keer weer met haar standpunten, optredens, haar beleidsplannen en bewoordingen. Wat dat betreft is er weinig nieuws onder de zon.

Het is echter een andere zaak wanneer de PvdA de neoliberale denkbeelden van de VVD deelt en die, zij het met ‘sociaaldemocratische’ formuleringen, schijnargumenten en demagogische toespelingen, uiteindelijk vergoelijkt en verdedigt. De PvdA houdt de mensen voor dat zij opkomt voor de zwakken in de samenleving, tegelijkertijd werkt zij volop mee aan de knechting en uitbuiting van dezelfde zwakken, waaronder de bijstandsgerechtigden. 

Neem Jetta Klijnsma (PvdA), de voorheen ‘gedroomde’ maar inmiddels ‘beruchte’ staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Alsof de WWB (Wet Werk en Bijstand, die naar verwachting in 2014 in de Participatiewet zal opgaan) niet streng genoeg is, wil zij die verder aanscherpen. En als of bijstandsgerechtigden niet genoeg geïntimideerd, uitgebuit en misbruikt worden, is zij van plan aanscherping van de WWB een wettelijke basis te geven. Daarmee zal schending van mensenrechten een wettelijke basis krijgen waardoor het moeilijk zal worden om daar tegen te procederen. 

Klijnsma wil de dwang op bijstandsgerechtigden extra opvoeren. Voor deze groep wil zij  vrijwilligerswerk verplichten met ‘behoud van uitkering’. Officieel: bijstandsgerechtigden  worden ingezet op ‘participatiebanen’ onder de noemer ‘additioneel werk’. Additioneel betekent arbeid dat niet door reguliere werknemers voor een normaal loon  wordt verricht. Dus arbeid zonder relevante betekenis. Deze arbeid wordt weliswaar additioneel genoemd, maar in tegenstelling tot wat de term suggereert, gaat het om maatschappelijk nuttig werk. Zo krijgen de gemeenten de kans via een omweg de bezuinigingen af te wentelen op diensten als de groenvoorziening, vuilnisophaaldienst, stratenschoonmaakdienst enzovoort. En Klijnsma verhult daarbij dat het om een meetbaar economisch product gaat dat uit te drukken is in geld. Gemeenten en particuliere bedrijven strijken vervolgens de winst op. Het achterliggende idee? Meer mensen in de bijstand is meer winst. 

Bij particuliere bedrijven waar mensen met behoud van uitkering werken, krijgt de werkgever in feite subsidie in de persoon van een gratis arbeidskracht, waar de overheid de uitkering voor betaalt. Die weer wordt gefinancierd uit belastingopbrengsten die direct of indirect in de vorm van fiscale afdrachten onttrokken worden aan de meerwaarde die door de arbeiders gecreëerd is. Zo gaat een deel van de voortgebrachte welvaart naar de bedrijven, die verder geen kosten of bijzondere financiële tegenprestatieverplichtingen hiervoor hebben. Zowel overheid als de bedrijven verdienen rijkelijk op de bijstandsgerechtigden.

Nieuwe werkloosheid door verdringing 

Omdat de rechtspositie van de bijstandsgerechtigde zeer zwak is – die valt immers niet als een reguliere werknemer onder een cao – zal hij of zij zonder problemen worden uitgebuit. Dat is de hoofdessentie van wat de staatssecretaris verplicht vrijwilligerswerk noemt, oftewel slavernij, in de antieke betekenis van het woord.

Een belangrijk gevolg van ‘verplicht vrijwillig werk met behoud van uitkering’ is namelijk verdringing van reguliere werknemers, contractueel werknemerschap, contractuele beloning en andere cao-conforme arbeidsvoorwaarden en -verhoudingen uit het arbeidsproces. Recent onderzoek van het Actiecomité Dwangarbeid Nee heeft dat kristalhelder aangetoond.

Verdringing van reguliere werknemers uit het arbeidsproces zal onherroepelijk tot nieuwe werkloosheid leiden. De door verdringing werkloos geworden mensen zullen na verloop van tijd eveneens in de bijstand terecht komen. Daarmee ontstaat een mechanisme dat reguliere werkgelegenheid liquideert om ruimte te maken voor frauduleuze werkgelegenheid waardoor uitbuiting schering en inslag zal zijn. Want cao’s en vakbonden zullen gemakkelijk buiten de deur gehouden kunnen worden en hebben geen invloed meer. 

Waar de overheid beweert dat zij het aantal mensen zonder werk zo klein mogelijk wil houden, wordt dus het tegengestelde bereikt. Maar daar sluit men de ogen voor, omdat de plannen ervoor zorgen dat werkloosheid winstgevend zal zijn voor overheden en bedrijven. Dat maakt duidelijk waarom de partij van Klijnsma en het kabinet niet wakker liggen van het lot der bijstandsgerechtigden en de toename van werkloosheid door verdringing.

Je zou denken dat het de bedoeling is om van Nederland in concurrentie met Azië een Westers ‘lage lonenland’ te maken. Wellicht is dat een gang naar nieuwe mogelijkheden die voor werkgevers interessant kunnen zijn. Zo zouden bedrijven minder vaak naar China of India hoeven te verhuizen als zij mensen tegen een ‘slavenloon’ kunnen laten werken. Want  waarom zouden bedrijven naar ‘lage lonenlanden’ verhuizen  als dat mogelijk is in het eigen land? Dat lijkt ver gezocht, maar pas op! Neoliberale regeringen in dienst van het kapitaal zijn tot alles in staat als het winst oplevert. 

Dus de uitspraak ‘Bijstandsgerechtigden krijgen een uitkering en daar mogen ze best wat voor terugdoen!’ lijkt onschuldig en goedbedoeld, maar is dat niet. Integendeel, het is een ideologische uitspraak om de toch al zware druk op de bijstandsgerechtigden op te voeren. Om het intimiderende effect daarvan te versterken en de bijstandsgerechtigden schuldgevoelens aan te praten. Als dat de ‘sociaaldemocratische’ benadering van de ‘zwakken’ in de samenleving is, dan rechtvaardigt dat de volgende vragen. 

Ten eerste: Hoe principeloos en opportunistisch is de sociaaldemocratie dat zij zich zo vurig in dienst stelt van het kapitaal dat erop gericht is om alles wat menswaardig is af te breken, te verzieken, te vervuilen omwille van markt en winst? Ten tweede: Een neoliberaal plan door de VVD opgesteld, wekt weinig verbazing. Maar wanneer een sociaaldemocratische staatssecretaris, nota bene onder een sociaaldemocratische minister, een neoliberaal plan opstelt… Dan roept dat de vraag op hoe hypocriet je dan wel moet zijn om roomser dan de paus te willen zijn?

Strijdbare vakbeweging: bittere noodzaak 

Te verwachten valt dat deze praktijk de komende jaren uitgeoefend zal worden. Net zo lang totdat bijstandsgerechtigden zich organiseren, een strijd ontwikkelen die verandering te weeg brengt. Naast en samen met de bijstandsgerechtigden dienen de andere uitkeringsgerechtigden en werkende werknemers hetzelfde te doen. Zij dienen samen te werken en gezamenlijk op te treden. Want wel bekeken hebben deze groepen essentiële zaken gemeen. 

Neem WW’ers. Als zij niet op tijd werk vinden of zelfstandig ondernemer kunnen worden, zullen zij al gauw naar het bijstandsniveau afzakken. Werknemers kunnen elk moment werkloos raken, een werkloosheidsuitkering ontvangen om niet lang daarna naar het bijstandsniveau af te zakken. Deze groepen hebben elkaars organisaties en ervaring nodig om een sterke beweging op te bouwen. De algemene vakbeweging is een goed middel om die verenigde beweging gestalte te geven en op te bouwen. 

Eén ding dient vooraf duidelijk te zijn. Namelijk dat alle samenstellende delen van de arbeidersklasse en de arbeidersklasse als geheel de grootste baat hebben bij een zo breed mogelijke eenheid. Een zo breed mogelijke eenheid, in de eerste plaats binnen de vakbeweging, maar niet alleen binnen de vakbeweging. Belangrijk en doorslaggevend is het om samenwerking te ontwikkelen en het gezamenlijke optreden als principe aan te houden.

Om dát tot slagen te brengen dient tegelijkertijd strijd gevoerd te worden voor verandering van een aantal zaken binnen de huidige vakbeweging. Want bij veel individuen en kringen binnen en buiten de vakbeweging is er fundamentele kritiek op een aantal – voor de arbeidersbeweging – zeer schadelijke tendensen die nog altijd sterk binnen de vakbeweging heersen. Als belangrijke voorbeelden zijn te noemen: de conservatieve, conformistische en opportunistische houding van de vakbonden; de pro-kapitalistische en nationaal-chauvinistische aard van de vakbonden; de cultuur van bureaucratisme, carrièrisme, nepotisme, baantjesjagerij, clanvorming en vriendjespolitiek binnen de vakbonden; de lage strijdbaarheid; de vaak collaboratieve, capitulerende houding en het zwakke, onderdanige optreden in situaties van onderhandelingen met werkgevers en overheid; de cultuur van klassenverzoening; de ziekmakende consensusgerichtheid; en de veelsoortige discriminatie alsmede het racisme en de vreemdelingenhaat die ook binnen de vakbeweging vaker voorkomen dan men wil weten of wil toegeven. De strijd voor de omvorming en ombuiging van de vakbondsorganisaties tot een werkelijk democratische, strijdbare en verenigde vakbeweging is een absolute voorwaarde voor een succesvolle strijd tegen fenomenen als uitbuiting en (loon)slavernij.

Een werkelijk democratische, strijdbare en verenigde vakbeweging is dus meer dan ooit nodig en belangrijk. Belangrijk voor de uitgebuitenen, onderdrukten, tot armoede veroordeelden, tot slaaf gemaakten, kortom voor de verworpenen van Nederland. De beweging is nodig voor het dragen, voortzetten en ontwikkelen van de sociale strijd tegen uitwassen van het kapitalisme, tegen het kapitalisme zelf en vooral voor een ander Nederland. Een Nederland  zonder slavernij, uitbuiting, armoede en vernedering. Bijstandsgerechtigden, de dwangarbeiders in het bijzonder, gaan ondertussen door met hun even noodzakelijke als gerechtvaardigde strijd. En wij, wij gaan op verschillende manieren naast hun staan en actief met hen meebewegen. Hun strijd is onze strijd! Wij zijn één!

Meriç Esin

Door ravage

Abonneer
Laat het weten als er

*

7 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Ferry Klerkx
10 jaren geleden

Prachtig, maar wie gaat al die gewenste verbeteringen betalen?

8 jaren geleden
Antwoord aan  Ferry Klerkx

Volgens Burgerinitiatief Ons Geld kan er 585 miljard bezuinigd worden op de financiele sector. Bankiers participeren niet, maar vragen wel de hoofdprijs aan rente over uit het niets gecreëerd geld. 45% van alle prijzen zijn rentecomponent dat naar de bankiers toe gaat zonder een vorm van tegenprestatie.

Een verontruste burger
10 jaren geleden

Je kunt er op wachten tot er iemand is die het vuurtje aan wakkert zo langzamerhand is dit kabinets beleid niet meer te verteren we hebben voorbeelden van mensen die dit konden, kwestie van tijd en er staat iemand op die het publiek bereikt en mobiliseert.

Turovich
6 jaren geleden

Wanneer dan? Ik wacht, wacht, wacht, wacht en wacht… Maar de zwaarden die ik telkens aan het slijpen zijn, moet ik telkens weer herslijpen, omdat ze weer lichtelijk veroesten… Maak een site, die mobiliseert… Een druk op de knop…. Hopelijk de ‘reset-button’… Iedereen weer gelijk!

10 jaren geleden

Bij ons advocatenkantoor is het een komen en gaan van bijstandsgerechtigden die om de meeste lullige redenen maatregelen krijgen opgelegd of waarvan de uitkering wordt stopgezet of geweigerd. Mensen worden op een respectloze, dikwijls schofterige manier bejegend. De praktijk is dikwijls nog erger dan de letter van de wet!

A.Terpstra
10 jaren geleden

Goed stuk!!

T.Huisman
8 jaren geleden

Ze kunnen geen kant meer op en hebben niets te willen. Er is nooit vooruitgang dan stilstand. Zelf zijn het big spenders geld opmakers en moneylenders, en maken anderen hier voor uit. Zelf in het groot willen leven met iedere dag naar een duur restaurant gaan. Karrenvrachten vol eten halen bij de supermarkt. En op mensen die in zo”n situatie zitten neerkijken. Zij krijgen helemaal geen steun van derden. Ze maken je gewoon zwart. Ze laten je aan je lot over en werken alleen nog maar voor geld zonder bezieling.