De politieke interesse van Amsterdammers verkeert op een dieptepunt. Dat moet omhoog vindt de voltallige gemeenteraad. Er is vier ton vrijgemaakt om Amsterdammers middels spotjes en posters aan te sporen te gaan stemmen op 19 maart. Burgemeester Van der Laan ziet zelf de slogan ‘Niet stemmen, niet zeiken!’ wel zitten.
Deze slogan is aantrekkelijk in zijn eenvoud, maar gaat voorbij aan het feit dat democratie (dat toch staat voor het algemeen belang!) veel meer is dan een ‘periodieke stembusgang’. Vandaar dat menigeen in Amsterdam en elders in ons land, met een kater zal ontwaken na het ‘Feest van de Democratie’ op 19 maart.
In het belang van het algemeen is zodoende geboden om niet de drogerende werking van wiet, maar die van de veelzijdige geldverslindende verkiezingsrituelen publiekelijk aan de kaak te stellen, als ondoelmatig in democratische zin. Voor de media, zowel de reguliere als de sociale, ligt hier een uitgelezen taak weggelegd.
Wouter ter Heide
Het is een legitimiteitskwestie, dat voelt van der Laan ook wel aan. Intuïtief weet hij dat zijn positie en die van zijn kastegenoten afhangt van de mate waarin zij gelegitimeerd worden door bevolking. Zij die niet stemmen, legitimeren zijn positie niet, en zodoende vormen zij een groot gevaar, namelijk de kans dat zij anderen aansteken met hun ongehoorzaamheid. Daarom formuleert hij formules om dit gevaar te bezweren en de burger te disciplineren: de niet-stemmer, de niet-legitimeerder, ¨doet niet mee¨ (dwz, met Van der Laan en zijn kaste) en mag daarom ook geen privileges opeisen, zoals het recht met suggesties te komen.
Feitelijk zou je de zaak natuurlijk omgekeerd moeten bekijken. De stemmer draagt zijn recht te beslissen over aan Van der Laan en co en verliest daarmee zijn autonome positie. Hij stemt en dus stemt hij in dat Van der Laan en co alle beslissingen nemen. Met die rituele overdracht vervalt dus ook zijn recht te klagen. Een burger die van der Laan en co niet erkent, door niet te stemmen, behoudt juist dat recht, omdat hij zijn autonomie behoudt. In feite is die soundbite van ¨niet (in)stemmen, is niet klagen¨ een knap staaltje Orwelliaanse Newspeak. Maar het zegt zoveel meer dan dat. In feite vertelt feodaal heer Van der Laan zijn subjecten dat je alleen met suggesties mag komen als je eerst je tribuut aan hem hebt betaald.