De Franse regisseuse Claire Denis heeft een duistere en lugubere film gemaakt. De dreigende opening van Les Salauds (The Bastards) zet meteen de toon. Een jonge vrouw gaat naakt en bebloed over straat in nachtelijk Parijs terwijl het onbarmhartig regent. Later wordt een man in de stad gevonden die zelfmoord heeft gepleegd.
Scheepskapitein Marco (Vincent Landon) wordt naar huis geroepen omdat zijn zwager zelfmoord gepleegd heeft. Zijn zus Sandra zegt dat zakenman Laporte (Michel Subor) het failliet van het familiebedrijf op zijn geweten heeft. De dochter van Sandra is slachtoffer van een zedenmisdrijf. Marco gaat op onderzoek uit en huurt een appartement boven die van Laporte en krijgt een affaire met diens vrouw (Chiara Mastroianni).
Les Salauds is een nogal ontregelende filmervaring omdat Denis voortdurend informatie achter houdt. Zij hanteert een nogal fragmentarische vertelstijl, traag met tamelijk veel aandacht voor details. Het is ook moeilijk om grip te krijgen op de personages en hun motieven. Marco lijkt in eerste instantie een held die orde op zaken stelt, maar de man kan zich niet losrukken van zijn verleden. Hij raakt verstrikt in een web van intriges uit heden en verleden.
Met deze film levert de regisseuse de meest pessimistische visie van de wereld op, een universum zonder helden en slechteriken. Het is een wereld vol seksuele perversie en geweld. Er is geen ontsnappen aan, iedereen is schuldig, de verlossing is ver weg. Waarom begint Marco een affaire met de vrouw van zijn beoogde vijand Laporte? Is dat uit wraak, een doodswens, of is hij zomaar verliefd geworden?
Claire Denis is een duister pad op gegaan met haar films. Het tedere 35 Rhums (2008), over de verhouding tussen een vader en dochter, is ver weg. In die film lijkt er weinig te gebeuren; met terloopse details wordt een wereld van gevoel opgeroepen. Les Salauds is het tegenovergestelde; hier gebeurt juist veel, er is alleen geen grip op te krijgen. Bovendien is de film moeilijk te ondergaan door de narigheid die getoond wordt.
Vooral het einde is shockerend en toont eigenlijk meer dan we willen weten. Toch is Les Salauds een film waar je naar blijft kijken, het toont het meesterschap van Denis. De schitterende beeldtaal en de obsederende elektronische muziek van Stuart A. Staples, bekend als zanger van de Britse band Tindersticks, betoveren. De pessimistische visie op de hedendaagse wereld onthutst en doet pijn. Het is Denis op haar best.
Ulrik van Tongeren
Les Salauds (Filmfreak Distributie, 2013), nu in de bioscopen.