Vorig jaar werd de Amerikaanse film The Purge onverwachts grote hit, gemaakt met een minimaal budget en een provocerend thema. In een toekomstig Amerika gelden er jaarlijks gedurende twaalf uur geen wetten. Geweld is dan toegestaan en zal niet worden bestraft, terwijl de hulpdiensten niet in actie mogen komen. Deze zuivering is bedoeld als uitlaatklep voor de agressie in de samenleving.

Speelt The Purge zich voornamelijk af in en rond een alleenstaand huis, in The Purge: Anarchy vindt de handeling grotendeels op straat plaats, met andere acteurs. De mensen die niet deelnemen aan de zuivering moeten zich verschansen in hun huizen. Een moeder met dochter en een getrouwd jong koppel belanden op straat en moeten zien te overleven. Gelukkig worden ze op sleeptouw genomen door een ex-politieman, gespeeld door Frank Grillo, die zelf nog een rekening heeft te vereffenen.

De vijf moeten uit de klauwen van moordzuchtige bendes weten te blijven. Bovendien schieten er allerlei gewelddadige psychopaten vanaf daken met scherp. Regisseur-scenarist James DeMonaco heeft met de Purge-films spannende thrillers gemaakt, die extra kracht krijgen vanwege de sociaal-politieke insteek. Om een dergelijke satire geloofwaardig te maken, is het nodig om dicht op de huidige realiteit te zitten.

Het vertoonde geweld is bepaald geen toekomstscenario, immers, in de VS kan iedere gek zich tot de tanden toe bewapenen. The Purge: Anarchy is een sterkere film dan zijn voorganger omdat de thematiek beter is uitgewerkt. In 2023 is een extreem-rechts regime aan de macht met een religieuze agenda. Dat spiegelt mooi aan de politieke macht van de religieuzen in de huidige tijd.

Waarmee de film vooral scoort, is de wijze waarop de klassenstrijd in het verhaal is verwerkt. De zuivering geeft vooral de rijkste klasse de mogelijkheid om te spelen met de lage klasse. De scène tegen het eind van de film, waarin de vijf hoofdpersonen als wild op gejaagd worden in de tuin van een villa, bezit een razende allegorische kracht. Dat de rijken de armen uiteindelijk opeten, is min of meer al realiteit daar de superrijken alleen maar rijker worden, en de armen armer.

Er verschijnt ook een verzetsbeweging op het toneel die zich afkeert van de zuivering. Dit verzet zal ongetwijfeld nader worden uitgewerkt in het derde deel van The Purge. John Carpenter maakte in de jaren ’70 en ’80 horror en fantasy films met een messcherpe sociale relevantie. Het is duidelijk dat regisseur DeMonaco in zijn voetsporen treedt met The Purge-reeks.

Ook als regisseur van het actiewerk is hij schatplichtig aan dat van Carpenter. Of hij ooit het niveau van de meester zal halen, is de grote vraag. DeMonaco is een regisseur die bedreven is in het schrijven van pakkende scenario’s, het regisseren van actiescènes gaat hem minder goed af. Niettemin heeft hij de dreiging van die bloederige twaalf uren sterk in beeld gebracht. Meest memorabele beeld is een op de achtergrond rijdende brandende bus.

Ulrik van Tongeren

The Purge: Anarchy (Universal Pictures International, 2014). De trailer.