Van begin tot eind zijn we getuige van een eenzame wanhopige man rijdend in z’n auto, terwijl de overige personages in de film slechts hoorbaar zijn over diens telefoon.

Voorman Ivan Locke, gespeeld door Tom Hardy, stapt aan het einde van de werkdag in zijn auto die hem van Birmingham naar Londen moet brengen. Eigenlijk is het niet de bedoeling dat hij de bouwplaats verlaat omdat de grootste betonstorting van Europa er eerdaags plaats zal vinden. In handsfree telefoongesprekken met zijn baas legt hij uit waarom hij er plotsklaps vandoor gaat. Zijn vrouw en zoon krijgen te horen dat hij die avond niet thuis zal komen.

Locke is een man wiens wereld op instorten staat, of eigenlijk al ingestort is. We leren de man kennen via de telefoongesprekken die hij voert, de informatie blijft tamelijk summier. Het is aan de acteur Tom Hardy te danken dat het toch een meeslepende nachtelijke autorit vol verrassingen geworden is. De acteur was tijdens de opnamen zwaar verkouden. Met zijn hese stem, gedragen door een zwaar Welsh accent, trekt de acteur een register van emoties open.

Hardy is een van de meest fysieke acteurs, in Locke moet hij het hoofdzakelijk van zijn stemgeluid hebben. Hij klinkt de ene keer beverig en onzeker, dan weer rauw en beslist. Het is een stemgeluid dat obsedeert en de film in een stalen greep houdt. Het visuele aspect is spaarzaam. In de reflecties op zijn autoruiten zien we lichten schijnen langs de snelweg en die van het wegverkeer. De nachtelijke beelden voorkomen dat de film zwelgt in claustrofobie. Terwijl Locke in zijn hoofd wel degelijk opgesloten zit en waaraan hij probeert te ontsnappen.

De Britse regisseur en scenarist Steven Knight stapelt graag met metaforen. Hier is het de machteloze hedendaagse man die ondanks de technologie niet weet te ontsnappen aan zijn noodlot. Er wordt hier een man getoond die zijn verantwoordelijkheden niet langer aan kan, hij bezwijkt letterlijk onder de last. Alleen al het feit dat de betonstorting perfect moet verlopen bezorgt hem stress. Ieder haarscheurtje kan de ineenstorting van de te bouwen wolkenkrabber veroorzaken. De kijker krijgt bovendien als bonus ook nog een minicursus beton storten voorgeschoteld.

Locke, die slechts in zes dagen tijd werd opgenomen, is een geslaagd filmexperiment. Knight levert het bewijs dat men met beperkte middelen wel degelijk een meeslepende film kan maken. De regisseur leunt in zijn tweede filmregie zwaar op het sterke door hemzelf geschreven scenario en wordt hierin gesteund door ijzersterk spel van Hardy. Dat de overige acteurs buiten beeld al telefonerend contact onderhielden met de acteur, is tekenend voor dit kunststukje.

Ulrik van Tongeren

Locke (September Film Distributie, 2013), nu in de bioscopen.