turist_01

De Zweedse regisseur Ruben Östlund maakt films over de minder prettige kanten van de mens. Zijn debuutfilm Involuntary (2009) handelt over groepsdruk en grensoverschrijdend gedrag. In het daarop volgende Play (2011) pest een groepje allochtone pubers enkele autochtone jongens. Het zijn ongemakkelijke en afstandelijke films waarin scherpe maatschappijkritiek doorschemert.

Zijn derde film Turist staat geheel in het teken van lafheid. Een ogenschijnlijk modelgezin is op wintersportvakantie in de Franse Alpen. Wanneer de familie ergens buiten op een terras luncht, worden ze overvallen door een lawine. Vader Tomas (Johannes Kuhnke) neemt in paniek de benen en laat zijn vrouw en kinderen in de steek. Gelukkig vallen er geen slachtoffers.

Gedurende het verdere verloop van de film wordt Tomas voortdurend door zijn vrouw Ebba (Lisa Loven Kongsli) aangesproken op diens vertoonde lafheid. De man probeert zich er tevergeefs uit te praten. Tienerdochter en zoon kijken verbijsterd toe hoe het huwelijk van hun ouders op de klippen dreigt te lopen.

Turist biedt een doorwrochte en lichtelijk satirische analyse van de rolverdeling tussen man en vrouw, en stelt stekelige vragen. Is de hedendaagse man wel opgewassen voor zijn taak als beschermer van zijn gezin? En in hoeverre is er nog iets over van de mannelijke oerdrift? Bij onderzoeken naar scheepsrampen is gebleken dat volwassen mannen de meeste kans hebben te overleven. Er is sprake van een patroon waarbij de man in noodsituaties enkel aan zijn eigen hachje denkt.

Dit verontrustende fenomeen inspireerde Östlund tot zijn nieuwe film. Hij heeft er geen loodzwaar drama van gemaakt, en speelt subtiel met de verwachtingen van de kijker. De scherpe dialogen zijn behoorlijk hilarisch. Turist is een briljante zwarte komedie. Het koppel mag dan verhit kibbelen in het hotel waar ze verblijven, buiten is de majestueuze natuur nog altijd de sterkste.

turist_02

Behalve het man-vrouw conflict dat centraal staat, levert de film een meeslepend kijkspel op. De regisseur blijkt een meesterlijk stilist te zijn. De statische beelden van dat witte skioord zijn bedwelmend en fascinerend om te ondergaan. De wijze waarop Östlund de ruimte gebruikt om zijn verhaal voor het voetlicht te brengen, is meesterlijk en bedrieglijk simpel. Een dergelijke strakke en compacte vormgeving is tamelijk zeldzaam in de hedendaagse cinema.

De afstandelijke vertelstijl van Östlund is uniek en ontregelend. De man is meedogenloos in zijn observaties. Maar de Zweedse cineast maakt zijn films om mensen tot nadenken aan te sporen. Turist bevat talrijke aanknopingspunten die tot verhitte discussies kunnen leiden. Tegenwoordig zijn er niet veel regisseurs meer die dat weten te bewerkstelligen.

Ulrik van Tongeren

Turist (Lumière, 2014), vanaf 19 februari in de bioscopen.

 

Door ravage

Abonneer
Laat het weten als er

*

0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties