De film Zurich begint surrealistisch met een jonge vrouw staande in het water naast een zinkende auto. Op de weg bevindt zich een jachtluipaard. Nina (Wende Snijders) is in de war. Gekweld door een groot verlies zwerft ze door een niemandsland. Meeliftend met vrachtwagenchauffeurs ondergaat ze vluchtige seksuele avontuurtjes die niet voor bevrediging en troost zorgen. Zelfs een beginnende relatie met een chauffeur mislukt, telkens wordt ze terug geworpen in haar verdriet.

Het blijft lang schimmig wat er nou precies met Nina aan de hand is. De omgekeerde chronologie zorgt ook voor enige verwarring. Een conventionele speelfilm zou met het tweede deel zijn begonnen, waarin het een en ander over de psychologische staat van Nina wordt toegelicht. Maar op de een of andere manier werkt deze keuze. De eigenzinnige en weerbarstige wijze waarop regisseuse Sacha Polak het verhaal vertelt, levert een kolkend drama op. De kijker wordt onverbiddelijk bij aanvang in het diepe gegooid.

De intense wanhoop van de vertwijfelde Nina wordt behoorlijk indrukwekkend geacteerd door Wende Snijders, die bekend is vanwege haar muzikale carrière. Het scenario van Zurich werd speciaal voor haar opgesteld door Helena van der Meulen, die tevens het script voor Hemel (2012) schreef, de debuutfilm van Polak. Ook dat is een intense en desoriënterende filmervaring. Tussen Hemel en Zurich maakte ze de documentaire Nieuwe Tieten waarin Polak zelf het onderwerp is door een preventieve operatie tegen borstkanker te ondergaan, een documentaire die soms te pijnlijk is om naar te kijken.

Zit er in Hemel nog iets van zwarte humor, in Zurich is daarvan geen sprake. Het is een immens droefgeestige film over een niet te bevatten verlies. En er is de mijmering dat het leven door gaat. Polak maakt films, intense verkenningen van de gevoelslevens van jonge vrouwen, die moeilijk te verstouwen zijn. Toch toont ze in haar werk tot nu toe onmiskenbaar een groot dramatisch talent. Hoe ze het troosteloze niemandsland van truckerscafé’s en wegrestaurants in beeld weet te brengen, is subliem. Een dergelijke tastbare realiteit zien we eigenlijk nooit in Nederlandse films.

Ulrik van Tongeren

Zurich (Cinéart, 2015), nu in de bioscopen.