De Franse film Loin des hommes van regisseur David Oelhoffen zou een existentiële thriller genoemd kunnen worden. Of zelfs een Noord-Afrikaanse western, want het gebruik van het landschap en het geweld herinnert aan dat klassieke filmgenre.
Het verhaal speelt zich af in 1954, het jaar waarin de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog uitbrak tegen de Franse kolonisator. In een dal van het Atlasgebergte geeft Daru (Viggo Mortensen), een Franse Algerijn, les op een schooltje. Het gerucht doet de ronde dat de Fransen het land uitgegooid zullen gaan worden. Maar Daru wil helemaal niet weg, hij is geboren en getogen in het onherbergzame gebied.
Wanneer de plaatselijke politiechef een gevangene met zich meezeult, krijgt Daru de opdracht om deze van moord verdachte Mohamed (Reda Kateb) naar de rechtbank te begeleiden. Met flinke tegenzin gaat Daru op pad met de verrassend volgzame Algerijn. Het is een gevaarlijke tocht waarbij beiden meerdere keren aan de dood weten te ontsnappen. Ze komen namelijk klem te zitten tussen de Algerijnse opstandelingen en het Franse leger.
Loin des hommes is gebaseerd op het korte verhaal De Gast van Albert Camus uit 1957. Dat verhaal speelt zich af in het schooltje met Daru en Mohamed als enige personages. De regisseur heeft het verhaal verder uitgebouwd om de tegenstelling tussen de Franse overheersers en de Algerijnse revolutionairen scherper weer te geven. De geschetste politieke situatie in Algerije van dat moment echter fungeert als achtergrond voor het pakkende drama tussen de twee mannen die buitenstaanders zijn.
Het is een bescheiden drama waarbij het tot elkaar komen van de moslim en christen het dramatische hart van de film vormt. Daru wordt gedwongen om partij te kiezen: voor of tegen de Algerijnen. Hij wil dat duivelse dilemma niet aan gaan, de man wil vooral goed zijn voor de gemeenschap waarin hij leeft. Zijn nobele inborst wordt gelukkig niet uitgemolken. Sentimenteel is de film zeker niet, al zitten er wel twee eindes in verwerkt die hartverscheurend zijn.
Viggo Mortensen als Daru speelt een fantastische rol. De man heeft, ingetogen acterend, geen grote gebaren nodig. Het kenmerk van een groot acteur is dat hij stil weet te acteren en weinig emotie toont. Mortensen’s blikken in Loin des hommes zeggen meer dan woorden kunnen doen. In de film spreekt hij vloeiend Frans en Arabisch, een waar talenwonder. Met een Deense vader en een Amerikaanse moeder, en een jeugd in Argentinië, kunnen de betreffende talen daaraan toegevoegd worden.
Ondanks de indrukwekkende setting waarin de film zich afspeelt, het woeste Atlasgebergte, is het resultaat een intiem drama. En op een of andere manier reflecteert het verhaal tevens de huidige gespannen relatie tussen de westerse en de Arabische wereld. Als er al een boodschap uit de film te halen is, gaat het erom een manier te vinden om vreedzaam met elkaar te leven.
Ulrik van Tongeren
Loin des hommes (Imagine, 2014), nu in de bioscopen.