DEN HAAG – Providers mogen niet langer telecomgegevens van hun klanten bewaren, schrijft het kabinet in een brief aan de Tweede Kamer. Intussen werkt het ministerie aan een lichtere variant voor het opnieuw kunnen opleggen van algemene bewaarplicht.
Het kabinet heeft vandaag de leden van de Tweede Kamer schriftelijk geïnformeerd dat de Wet bewaarplicht telecomgegevens (Wbw) buiten werking is gesteld. Onder de Wbw werden sinds 2009 de communicatiegegevens (telefonie- en internetverkeer) van iedereen in Nederland respectievelijk 12 maanden en 6 maanden opgeslagen voor de opsporing en vervolging van strafbare feiten.
Een voorzieningenrechter in Den Haag heeft eerder deze maand een vette streep gezet door deze wet vanwege inbreuk op de privacy. Inbreuk op het Europese mensenrechtenverdrag mag volgens de rechter namelijk enkel als dat ‘strikt noodzakelijk’ is. Het kabinet, dat nog overweegt tegen het vonnis in hoger beroep te gaan, stelt nu dat het ‘voor de aanbieders van telecommunicatiediensten niet langer is toegestaan om gegevens zonder bedrijfsdoeleinden te bewaren.’
Of de aanbieders nu ook allemaal gedwee over zullen gaan tot het deleten van de data, is nog maar de vraag. Provider BIT, nota bene één van de eisers die samen met privacybehartigers het kort geding tegen de Wbt heeft aangespannen, uitte onlangs nog twijfels. “Het liefst zouden we een grote vuurkorf buiten zetten en alle apparatuur hier voor ritueel in de fik steken, maar we zijn nog huiverig voor boetes van het Agentschap Telecom, die kunnen flink oplopen”, liet een woordvoerder weten.
Nadat de rechter oordeelde dat de Wbt ondeugdelijk is, stelden grote providers als KPN/Xs4all, T-Mobile en Vodafone onmiddellijk te zullen stoppen met het opslaan van telecomgegevens. Uit onderzoek van Computerworld blijkt echter dat deze aanbieders nog steeds op grote schaal data verzamelen en opslaan voor eigen doeleinden, herleidbaar tot abonnees en tot een half jaar of soms een jaar. Opsporingsdiensten kunnen deze data blijven vorderen.
Woensdag debatteert de Tweede Kamer over het buiten werking stellen van de Wbt. Het kabinet komt spoedig met een wetsvoorstel in de vorm van een bewaarplicht light variant. In het concept zijn als nieuwe waarborgen opgenomen dat een rechter-commissaris vooraf toestemming moet geven voordat gegevens kunnen worden ingezien en dat gegevens enkel twaalf maanden lang worden ingezien bij verdenking van een ernstig misdrijf. Tot nu toe hebben de VVD en D66 toegezegd het nieuwe wetsvoorstel te steunen.
Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) adviseert het kabinet met klem het nieuwe wetsvoorstel niet in te dienen. ‘De opsporingsautoriteiten hebben ruim 4,5 jaar ervaring opgedaan met de Wbt, maar het is kennelijk niet mogelijk gebleken een systematische onderbouwing te leveren van de noodzaak van deze bewaarplicht’, aldus het CBP. ‘In het wetsvoorstel wordt bovendien voorbijgegaan aan de vraag of er geen andere, minder ingrijpende middelen mogelijk zijn om hetzelfde doel te bereiken.’