ARNHEM – Het OM hoeft drie ex-Dutchbatters niet strafrechtelijk te vervolgen voor het verwijderen van drie moslimmannen van de compound in Potocari in juli 1995. Dat heeft het hof in Arnhem bepaald.
De rechters van de militaire beklagkamer van het Gerechtshof Arnhem concluderen dat Karremans (commandant Dutchbat III), Franken (plaatsvervangend commandant Dutchbat III) en Oosterveen (personeelsfunctionaris Dutchbat III) geen strafrechtelijk verwijt treft ten aanzien van het ombrengen van Rizo Mustafic, Ibro Nuhanovic en Muhamed Nuhanovic door het Bosnisch-Servische leger in 1995. Volgens het hof had de Dutchbatleiding niet hoeven te beseffen dat het wegsturen van de mannen zou leiden tot hun dood.
Karremans was commandant van de Nederlandse VN-eenheid in Srebrenica, Dutchbat, toen de moslimenclave in juli 1995 door troepen van de Servische generaal Mladic onder de voet werd gelopen. Duizenden Bosnische moslims werden vermoord. De aangifte tegen Karremans is gedaan door Hasan Nuhanovic, destijds tolk van Dutchbat, en de nabestaanden van Rizo Mustafic (elektriciën van Dutchbat). Nederlandse militairen hebben in juli 1995 Mustafic en de broer en vader van Nuhanovic overgedragen aan de Bosnische Serviërs, die hen vervolgens hebben vermoord.
Nabestaanden van de drie hadden een zogeheten artikel 12-procedure aangespannen om strafvervolging van Karremans en de twee andere leidinggevenden van Dutchbat wegens medeplichtigheid aan moord, oorlogsmisdaden en genocide af te dwingen. In 2013 sprak het OM de drie verdachten vrij van strafrechtelijke vervolging, waarna de nabestaanden in beroep zijn gegaan. Het hof behandelde de zaak in november vorig jaar achter gesloten deuren.
In december heropende het hof de zaak en gaf aan het OM opdracht om meer inzicht te geven in het onderzoek naar een vernietigd fotorolletje. De nabestaanden vermoeden dat dit met opzet is gedaan. Volgens een van de advocaten van de oud-Dutchbat commandant, Michael Ruperti, is het rolletje door de militairen overgedragen aan Defensie en daarna onbruikbaar gemaakt. De negatieven bevatten mogelijk beelden van geëxecuteerde moslimmannen hetgeen zou betekenen dat Karremans hiervan afwist toen hij de drie mannen van de compound verwijderde.
Advocaat Zegveld, die de nabestaanden terzijde staat, spreekt naar aanleiding van de vrijspraak door het hof van een ‘trieste dag voor de rechterlijke controle op militaire operaties.’ Ze vindt dat in deze kwestie een volwaardig onderzoek op zijn plaats is. ‘Gebeurt dat niet, dan kunnen we het strafrecht voor onze militairen beter afschaffen.’ Tevens is ze verbolgen over het feit dat onder andere een militair de zaak namens het hof behandelde. Ze heeft de man oktober vorig jaar gewraakt maar de militaire beklagkamer wees haar verzoek af.
De advocaat gaat de zaak nu voorleggen aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. ‘Ze moeten onder meer een oordeel vellen over de onpartijdigheid en onafhankelijkheid van het hof in deze specifieke zaak’, zegt Zegveld. Ook wil zij van het Europees Hof weten of het aanvaardbaar is dat het Openbaar Ministerie geen enkel strafrechtelijk onderzoek heeft ingesteld. ‘Waar we nog altijd misdadigers van de Tweede Wereldoorlog vervolgen, vindt dit hof de kwestie Srebrenica te lang geleden.’