Voor een activist is het nauwelijks te doen burgers uit te leggen wat er mis is met biotechbedrijf Monsanto. Betrek het TTIP-verdrag en erbij ze lopen hoofdschuddend weg. Het gebeurde in Amsterdam.
Voor het derde achtereenvolgende jaar vond zaterdag de internationale actiedag plaats tegen het biotechbedrijf Monsanto. Naar verluidt werd in 421 verschillende steden in 48 landen gedemonstreerd tegen de Amerikaanse multinational. Monsanto veredelt gewassen, deels door genetische manipulatie, en verkoopt het zaad. De wereldwijde weerzin tegen het biotechbedrijf heeft te maken met de angst voor monopolies die een bedreiging vormen voor de voedselzekerheid en de biodiversiteit.
Bepaald geen eenvoudige taak voor een milieuorganisatie om in jip-en-janneketaal de buitenwacht zien uit te leggen wat zoal je grieven zijn jegens Monsanto. Alleen al een toelichting op het begrip genetisch gemodificeerd gewas (ggo) doet omstanders kijken alsof ze water zien branden. Dus leek het Milieudefensie, de club die het relatief succesvolle protest tegen Monsanto in Nederland zo’n beetje heeft gekaapt, wel een goed idee om hun lopende campagne tegen het TTIP-verdrag erbij te betrekken.
Tetetete tip-verdrag? TTIP-verdrag ja, nog nooit van gehoord soms? Het is heel simpel. TTIP, spreek uit Tie-tip, nee, niet teatip maar taitip, zoals je taikip uitspreekt, staat voor Transatlantic Trade & Investment Partnership. Hier wordt sinds 2013 door de VS en de EU over gebakkeleid. Dit handelsverdrag moet het grootste ter wereld worden: samen vormen de VS en de EU een markt van 815 miljoen mensen.
TTIP is controversieel omdat het geen precedent schept. Het gaat verder dan traditionele handelsverdragen die enkel handelstarieven elimineren. De VS en EU willen onder TTIP ook tal van voorschriften en wettelijke normen voor producten en diensten gelijktrekken of wederzijds erkennen. Het TTIP-verdrag voorziet voedselreuzen als Monsanto van een nieuwe afzetmarkt. De genetisch gemodificeerde gewassen vormen een spotgoedkoop alternatief voor het in Europa verbouwde voedsel.
Geert Ritsema van Milieudefensie verwoordde de gevolgen van het TTIP-verdrag zaterdag op de Dam als volgt aan het koopjesjagende en toeristische publiek. “Het verlies aan zeggenschap is wat mij betreft het allergrootste probleem van TTIP en van het bijbehorende arbitragesysteem ISDS. Nationale rechters worden daardoor gewoon buiten spel gezet. Nationale en lokale overheden worden gechanteerd met miljardenboetes. En dat is geen hersenspinsel, dat hebben we al zien gebeuren met ISDS bij onze oosterburen.” Ehhhh, ISDS, bent u daar nog? Ach, waarom ook niet, als je als passant begrippen als ggo’s en TTIP voor je kiezen hebt gekregen, kan dit er ook nog wel bij.
Ritsema noemt het TTIP-verdrag een gedrocht. “De EU noemt het eufemistisch een ‘levend verdrag’, wat betekent dat er na goedkeuring nog allerlei wijzigingen in kunnen worden aangebracht. Zo komt de chloorkip of peroxide-kip, waarvan iedereen nu zo hard roept dat ‘ie er niet gaat komen, later via een U-bocht constructie alsnog op ons bordje terecht. Daarmee creëer je een monsterverdrag: op het moment dat je ergens een tentakel afhakt, groeit het ergens anders weer aan.” Er klinkt applaus vanuit zijn aanwezige achterban, passanten lopen hoofdschuddend en in verwarde staat verkerend weg van de Dam.
Naast Amsterdam vonden er protestacties plaats in Bergschenhoek bij Rotterdam, alwaar het Nederlandse hoofdkantoor van Monsanto zich bevindt, Groningen, Den Haag, Alkmaar en Zwolle. Maar ook in Londen, Parijs, Berlijn, Chicago, New York, Los Angeles, San Francisco, Washington, Zürich, Kiev, Otario, Hawaii, Buenos Aires, Cape Town, Hamburg, Sarajevo, Praag, Dhaka, Barcelona, Stockholm, Lissabon, Glasgow, Vancouver, Mexico City, Boston, Seoul, Tel Aviv, Kopenhagen, Ouagadougou, etc. Afijn, hier heb je al een aardig overzichtje. Dit lijstje is nog vollediger.