Een animatiefilm die zich afspeelt in het hoofd van een elfjarig meisje is een behoorlijk gewaagd concept bestemd voor een groot publiek. Animatiestudio Pixar, onderdeel van Disney, is echter in staat van een dergelijk abstract idee een geloofwaardig en spetterend spektakel te maken.

Riley, opgegroeid in een kleine stad in de Amerikaanse deelstaat Minnesota, verhuist met haar ouders naar San Francisco. Dat laat diepe sporen achter bij het meisje. Ze mist haar schoolvrienden, haar ijshockeyteam en het oude huis waarin het gezin woonde. Riley is stil en timide, haar ouders begrijpen niet wat er met haar aan de hand is. Binnenin moet een storm woeden, maar wie kan in het hoofd van een elfjarige kijken?

Ondertussen is het in de regelkamer van het hoofd van Riley alle hens aan dek. De gepersonifieerde emoties zijn Blijdschap, Woede, Walging, Verdriet en Angst. Deze kleurrijke figuurtjes aan de regelknoppen liggen voortdurend met elkaar overhoop. Zij moeten ervoor zorgen dat de vijf geheugeneilanden van Riley niet in het niets verzinken.

Inside Out is een uiterst diepzinnige film die tegelijkertijd lichtvoetig, grappig en vrolijk is. De emoties die de dramatiek van de handeling bepalen zijn Blijdschap en Verdriet die met elkaar botsen. Eerst heeft de uitzinnig optimistische Blijdschap de overhand, gaandeweg neemt Verdriet het voortouw. Dat klinkt op papier tamelijk abstract, maar wordt in de film overzichtelijk verbeeld.

Wanneer er ergens iets fout gaat, ondernemen Blijdschap en Verdriet een gedenkwaardige reis door de krochten van Riley’s brein met als doel het langetermijngeheugen te bereiken. Gevaarlijke gebieden als het Onderbewustzijn moeten hierbij worden aangedaan. Ze doen werkelijk alles om het meisje te behoeden voor een inzinking.

Centraal thema in Inside Out is het immense belang van herinneringen voor een mens, het emotionele hart van de productie. De boodschap van de film is dat men Verdriet moet accepteren zonder zich erin te wentelen, het hoort bij het leven. Maar koester je vooral aan de goede herinneringen, die maken het leven de moeite waard.

Eigenlijk maakt Inside Out nog de meeste indruk tijdens de stille momenten. Daar herinnert de film aan Up (2009), een van de vorige meesterwerken van regisseur en scenarist Pete Docter. De man schrijft briljante scenario’s. Dat hij vijf jaar werkte aan deze film komt niet als een verrassing. Tot in alle details is het complexe gegeven uitgewerkt. Ingewikkeld in beginsel is het verhaal met meesterlijke eenvoud verbeeld.

Waarschijnlijk hebben heel kleine kinderen moeite om de complexiteit te vatten. Ze hebben desondanks hun hele jeugd de tijd om achter de wonderbaarlijke geheimen van Inside Out te komen want de producties van Pixar worden eindeloos opnieuw bekeken, en niet alleen door kinderen. Pixar staat op eenzame hoogte in animatieland.

Ulrik van Tongeren

Inside Out (Walt Disney, 2015), nu in de bioscopen.