‘Je kunt twee dingen doen’, vertelt een ondernemer uit de Van der Pekbuurt in Amsterdam Noord aan de Volkskrant in een special over veryupping van de stad. ‘Stil blijven zitten of meegaan.’ Daarom bouwde hij zijn volkscafé om tot wereldtent voor de nieuwe elite die geland is in zijn wijk. Dat betekent een naam op het raam met hippe spelling, zoals de –q- voor –k-. Wat strakke designerstoeltjes binnen en buiten, leuk handschriftje met krijt op de borden voor exclusieve liflafjes met Italiaans klinkende namen. Als variant op het fantasie-Italiaans van volkszanger Willy Alberti van weleer, zou je kunnen zeggen. En niet te vergeten het oeuvre van André Hazes inruilen voor een cassette yuppendeuntjes – hoe die ook mogen klinken.

Dat Amsterdam veryupt is oud nieuws natuurlijk, maar de strijdvaardigheid van Noord dezer dagen is aandoenlijk. ‘Het mag bij ons niet doorslaan hoor’, roept men aldaar. Hoewel het stadsbestuur, bestaande uit D66/VVD (met de SP voor spek en bonen), de zaak geheel volgens de heersende ideologie gecontroleerd laat doorslaan. Zelfs wooncorporatie Ymere vindt het zo langzamerhand eng worden: ‘Amsterdam mag absoluut niet zo worden als de Pijp’, reageert een manager stedelijke vernieuwing van deze wooncorporatie vol afgrijzen in het Volkskrant-artikel. ‘Een goede balans is onmisbaar voor een leefbare stad.’ De Pijp is een doodsaaie eenheidscultuur geworden, wil hij daar mee zeggen. Er moet een goede balans blijven tussen de arbeiders en de nieuwe hoogopgeleide carrièretijgers.

De Pijp doorgeslagen? Ymere kan het weten, ze stond er zelf bij en keek er naar. De laatste authentieke Amsterdamse buurtcafeetjes die er nog zijn, zullen binnen niet al te lange tijd het loodje leggen, schat ik in. De overgebleven stamgasten zullen even geruisloos verdwijnen zoals eerder met de Amsterdamse volkscultuur gebeurde. Hooguit nog wat herinneringen voor het Stadsarchief en wellicht een nieuwe reeks nostalgische afleveringen van ‘t Schaep met de 5 poten. De lage inkomens kunnen de exorbitante bedragen voor een huurwoninkje in de vrije sector niet betalen, waar de bemiddelden in de Pijp voor in de rij staan. Woon je in postcode 1072 dan gaat het goed met je carrière, lijkt de boodschap die de wereld in geslingerd moet worden.

Wat betekent wonen in de Pijp? In deze tijd van het jaar kun je daar over leren op de talrijke terrassen in de buurt. Als deelnemer aan dit sociale verkeer ben je verplicht om uit te dragen dat je niet alleen zakelijk succes hebt maar ook een boeiende persoonlijkheid bent, begiftigd met meerdere artistieke gaven gadegeslagen door ontelbare volgers op Facebook en Twitter. Het multitalent speelt meestal in ‘een niet onverdienstelijk band’, werkt vrijwel altijd aan een autobiografische roman ‘die hoe dan ook geschreven moet worden.’ Naast deze activiteiten is er meestal tijd over voor een nieuwe speelfilm waar hij of zij zelf de hoofdrol in speelt, waarschijnlijk gevolgd door een interview op tv.

O wee als onverhoopt de stem van Hazes uit een buurtcafeetje opklinkt, dan staat de politie daar zo op de stoep. Gebeld door een mondige nieuwe bewoner in een koopflatje die gewend is elke avond om negen uur in bed te liggen, zoals hij of zij gewend was in de slaapstad die verlaten werd voor het avontuur in de metropool. Dus wees gewaarschuwd Amsterdam Noord, zeker met D66 aan het roer. Het verlangen naar een overzichtelijke provinciale eenheidscultuur, waar de PvdA de basis voor legde, is niet toevallig ook de natte droom van de ‘democraten’.

Ron Kretzschmar