Wanneer de Britse regisseur Ridley Scott een epos maakt kan het verpest worden door plechtstatigheid, maar daar is bij The Martian geen sprake van. De kijker wordt al aan het begin de film ingetrokken wanneer tijdens een missie op Mars de ruimtevaarders overvallen worden door een stofstorm. Scott in topvorm is een meester in suspense. Met donkere beelden waaraan weinig te zien is, weet hij optimaal spanning te creëren.
Mark Watney, gespeeld door Matt Damon, wordt per ongeluk achtergelaten op Mars. Daar moet hij zien te overleven met een beperkte voedselvoorraad. De strijd van Watney kenmerkt het eerste deel van de film. In het tweede deel komt de missie om de man terug te halen op gang. Dat is meteen ook het meest conventionele deel van The Martian, een film vol wetenschappelijk jargon die toch vrij makkelijk te volgen is.
Dat laatste komt omdat het drama zich concentreert op die eenzame man op een afschrikwekkende planeet. De slimme scenariovondst om Watney een videodagboek te laten volpraten, geeft de film lucht. Matt Damon is een acteur die een aanstekelijke eerlijkheid tentoon kan spreiden. Zakelijk en met veel droge humor doet hij verslag van zijn overlevingsstrijd.
The Martian is Robinson Crusoe op Mars, maar eigenlijk heeft Watney meer weg van een padvinder. Zijn inventiviteit om problemen op te lossen moet zijn leven zien te rekken. Die pogingen leveren talloze verrukkelijke momenten op. Wanneer ze op aarde er eindelijk achter komen dat er een achterblijver op Mars is, weet een stel uitstekende acteurs onder leiding van Jeff Daniels voor een amusant thuisfront te zorgen. Tussen Mars en aarde bevinden zich nog de collega’s van Watney die hem daadwerkelijk naar huis terug moeten brengen.
Op papier ziet het er niet allemaal even geloofwaardig uit, maar met behulp van een slim en goed geschreven scenario van Drew Goddard is het een meeslepend sciencefiction avontuur geworden. En dat zonder zwaarwichtig gefilosofeer over onze toekomst in het heelal. Al zit er wel een intrigerend terzijde in verwerkt over de kolonisatie van Mars, want van wie is die planeet nou eigenlijk?
Ridley Scott maakte met Alien en Blade Runner reeds twee sciencefiction klassiekers. Hier kan The Martian aan toegevoegd worden, een toegankelijk en verrassend optimistisch ruimteavontuur. De film kan gezien worden als een gloedvolle promotie voor bemande ruimtevluchten, een programma van NASA dat jaren geleden werd wegbezuinigd. Misschien moeten ze dat besluit in Amerika serieus heroverwegen, want binnen vijftig jaar is onze planeet volkomen uitgeput.
Ulrik van Tongeren