Nederland loopt jaarlijks € 10 miljard aan belastinggeld mis door vermogens die buiten het zicht van de fiscus offshore zijn gestald via zogenoemde brievenbusfirma’s.

Dit stelt jurist en voormalig Fiod-rechercheur Jan van Koningsveld in zijn proefschrift De offshore wereld ontmaskerd, waarop hij woensdag aan de Tilburg University promoveert. Uit het onderzoek blijkt dat de offshore dienstverlening er wereldwijd in slaagt om vermogen, identiteiten en geldstromen aan het oog van belasting- en opsporingsdiensten en toezichthouders te onttrekken.

Dit gebeurt op een ongekende schaal, meldt het Financieele Dagblad. In totaal stond eind 2013 ongeveer € 5.565 miljard offshore bij bankinstellingen. Dat is ongeveer een kwart van de totale wereldwijde banktegoeden. Het is aannemelijk dat dit offshore vermogen geheel of gedeeltelijk niet is aangegeven bij de belastingdienst in het woonland van de bezitter. De promovendus schat dat Nederland jaarlijks € 10 miljard op deze wijze aan belastinggeld misloopt.

Uit het onderzoek blijkt dat vermogende Nederlanders 129 miljard euro hebben gestald in brievenbusfirma’s in landen als de Maagdeneilanden, Seychellen en Kaaimaneilanden. Ook criminelen gebruiken deze constructie om geld weg te sluizen of te witwassen. Van Koningsveld bestudeerde hiervoor 47 grote politieonderzoeken die te maken hebben met drugscriminaliteit, witwassen, corruptie of beleggings- en belastingfraude.

Vandaag maakte de internationale Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) bekend brievenbusfirma’s harder aan te gaan pakken. De organisatie komt met een plan van aanpak om belastingontduiking te beteugelen. Daarmee is een eerste stap gezet in de strijd tussen overheden en multinationals over wie wordt belast, voor hoeveel en waar. Onder meer Google, Apple en Starbucks weten met gekunstelde constructies miljoenen aan belastingvoordelen te behalen.

Volgens ngo’s als Oxfam Novib en ActionAid volstaan de gepresenteerde maatregelen niet om multinationals eerlijk belasting te laten afdragen. Zo zouden multinationals die al gebruikmaken van schadelijke belastingregimes, zoals McDonald’s, dat tot 2021 mogen blijven doen. Oxfam Novib stelt dat multinationals in feite een vrijbrief krijgen om schadelijke belastingconstructies te blijven gebruiken. Ook zijn arme landen te weinig en te laat betrokken in de besluitvorming.