Persoonlijke gegevens van Europese internetgebruikers mogen niet zomaar worden overgedragen aan de Verenigde Staten. Dat heeft het Europees Hof van Justitie in Luxemburg dinsdag bepaald.

De rechters zetten daarmee een streep door een besluit van de Europese Commissie in 2000 die de VS ten onrechte hadden aangemerkt als een ‘veilige haven’ voor privédata. De uitspraak wordt gezien als een klap in het gezicht van Amerikaanse multinationals als Facebook, Google en Amazon. De exacte gevolgen van de uitspraak zijn nog onduidelijk. Als internetbedrijven gegevens in de VS willen blijven opslaan, zal daar een andere juridische basis voor moeten worden gevonden.

De zaak was aangespannen door de Oostenrijkse student Max Schrems die sinds 2008 een account op Facebook heeft. Hij was, gesteund door 25.000 Europese internetgebruikers, vorig jaar naar de rechter gestapt na de onthullingen van klokkenluider Edward Snowden dat Amerikaanse geheime diensten op grote schaal het internet afluisteren. Facebook Europa staat weliswaar geregistreerd in Ierland, maar de gegevens van gebruikers staan op servers in de VS geparkeerd.

Volgens de rechters in Luxemburg had de Amerikaanse overheid toegang tot zulke persoonlijke informatie, terwijl dat niet nodig is voor de nationale veiligheid. Dat is in strijd met de privacy. Bovendien konden Europese gebruikers niet naar de rechter stappen om er iets tegen te doen, terwijl dat een grondrecht is. Volgens het Europees Hof van Justitie betekent de status ‘veilige haven’ nooit dat de toezichthouders geen toezicht mogen houden.

Internetjurist Arnoud Engelfriet vreest dat het Europees Hof van Justitie met de verstrekkende uitspraak ‘een bom gelegd’ heeft onder het gebruik van de Amerikaanse cloud. ‘Vrijwel heel het Europese internetverkeer draait op de Amerikaanse clouds, denk aan die van Facebook, Amazon, Microsoft, Apple en Google. Straks is het misschien einde oefening, dat zou een behoorlijke economische klap geven’, zegt hij aan het ANP.