Daar is-ie dan, het woord van het jaar dat de Dikke Van Dale van de week bekend maakte is ‘sjoemelsoftware’. Ligt lekker in de bek, verklaart de redactie van het woordenboek, en het is tevens ‘breder ingebed’ in meerdere gebieden, zoals ‘sjoemeldiesel’, ‘sjoemelmotor’, sjoemelauto’ of ‘sjoemelonderzoek’. Het laatste woord kan je beschouwen als afgeleide van ‘slodderwetenschap’, een bekend woord uit 2012, maar destijds terecht niet genomineerd door de Dikke Van Dale.
Slodderwetenschap verwijst naar ‘wetenschappelijk werk, waarin resultaten worden weggelaten, verzonnen of gemanipuleerd’, een praktijk die op onze universiteiten voorkomt. Maar ‘slodder’, een nevenvorm van ‘slobberen’ uit 1570 dat ‘slurpen’ betekent volgens het etymologisch woordenboek, klopt niet met de oorsprong van het woord dat naar een slecht zittend kledingstuk verwijst ‘dat wijd om het lichaam hangt als in slodder-broecke, slodder-hosen, slodderende kleederen’ (1599).
Commissie Levelt, die onderzoek deed naar de fraude van Diederik Stapel, verwees met ‘slodderwetenschap’ naar het Engelse bijvoeglijke naamwoord ‘sloppy’. Ook dat dekt de lading niet want de vertaling ‘falend’ (iets dat onbedoeld mislukt) kan je moeilijk vergelijken met ‘opzettelijk de boel belazeren’ wat Stapel deed. Bovendien verwijst ‘sloppy’ tegenwoordig vooral naar ranzige gewoonten in de pornowereld. Een woord dat waarschijnlijk per ongeluk in het onderzoeksrapport geslopen moet zijn. Daarom in 2015 een discrete correctie met ‘sjoemelonderzoek’.
Een goed gemunt woord en vergelijkingen van termen maken duidelijk dat de politiek in feite een afspiegeling is van de huidige wetenschap. En andersom natuurlijk. Wat dan ook opvalt in het rijtje ‘ingebedde woorden van het jaar’ is de afwezigheid van ‘sjoemelpolitiek’. Want wat te denken van de VVD, de regeringspartij wiens frauduleuze en corrupte affaires niet meer te tellen zijn?
PvdA’er Hubert Möllenkamp, voormalig manager van wooncorporatie Rochedale, onlangs veroordeeld tot 2,5 jaar cel wegens valsheid in geschrifte, witwassen, belastingontduiking en meineed, is een lullig grabbelaartje in de marge vergeleken met de goedlachse politici van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, die hun zaakjes in de Kamer, voor de rechter en in de media zelfverzekerd verantwoorden met termen als ‘Hollands ondernemerschap’ of ‘stevig bestuur’. En die op een enkele na daar goed mee weg komen. Een kwestie van een positieve levenshouding zou je kunnen beweren, want hoe anders is het gesteld met het linkse slachtofferschap dat ongeluk en rampspoed lijkt aan te trekken?
Wat bijvoorbeeld te denken van de ‘afgeknipte krullen’ van voormalig wethouder van Amsterdam, Pieter Hilhorst (PvdA)? Die ziet in het spontaan afstand doen destijds van zijn wilde linkse krullen om aan te treden als serieus wethouder met overhemd en stropdas, achteraf als een aanwijzing voor zijn ondergang in de Amsterdamse politieke slangenkuil. Waar hij na grondig zelfonderzoek, overigens zonder ‘sloppy gedoe’, een boek over schreef dat hij in een soort ‘Lucky TV live extra’ kwam toelichten in het tv-programma DWDD.
De gesjeesde wethouder met zijn ‘linkse krullenfilosofie’ deed denken aan singer-songwriter Douwe Bob die twee maanden eerder in DWDD, vergezeld van zijn songfestivalmentor annex onderbroekenmodel Jan Smit, verkondigde dat hij Nederland gaat vertegenwoordigen op het Eurovisiesongfestival 2016 in Zweden. De muzikant had alvast zonder enige scrupule, waar Van Nieuwkerk niet naar vroeg, de schaar laten zetten in zijn Herman Broodkapsel. Met daarvoor in de plaats een strak, zakelijk ogende coupe Jan Smit, op wie hij steeds meer gaat lijken. Sloppy business of gewoon gesjoemel?
Ron Kretzschmar
Sjoemelen kwam bij mij boven toen ik een stukje DWDD zag met Douwe Bob en Jan Smit. Handjeklap. Er zijn zeker linken met de VVD exposure waarbij de fris ogende zakelijke look de boventoon voert. Erg jammer dat Hilhorst zich zich daardoor zo heeft laten beinvloeden, hij had ten minste oog voor de sociale realiteit. En ja, gisteren is er al weer een paar miljoen(?) door de Gemeente Amsterdam uitbetaald.