De Britse universiteiten zijn dermate politiek correct geworden dat de vrijheid van meningsuiting zwaar in het geding komt. Dat schrijft een groep vooraanstaande Britse wetenschappers in een brandbrief.
De universiteiten in Groot-Brittannië schrappen steeds vaker onderwerpen omdat iemand daar aanstoot aan zou kunnen nemen. Die zelfcensuur verandert de universiteiten in doorgeschoten ‘veilige havens’ waar studenten niet de ‘intellectuele uitdaging van een debat over tegenstrijdige ideeën’ krijgen. Dat schrijven Britse wetenschappers in een brandbrief die zaterdag werd gepubliceerd in The Telegraph.
Omdat universiteiten in toenemende mate betalende studenten zien als klanten, durven ze niet op te staan tegen de ‘kleine, maar luidruchtige minderheid’ van studentenactivisten die alles willen verbieden, van het dagblad The Sun tot aan de historicus David Starkey. ‘Een open en democratische maatschappij heeft mensen nodig die de moed hebben om te pleiten tegen ideeën waar ze het niet mee eens zijn of zelfs beledigend vinden’, stellen de wetenschappers.
Er zijn volgens de briefschrijvers maar weinig academici die de censuur van de studenten te lijf gaan. ‘Het is belangrijk dat meerderen het voorbeeld van deze kritische academici volgen, want een cultuur die de vrije uitwisseling van ideeën beperkt moedigt zelfcensuur aan en maakt mensen bang om hun standpunten te uiten. Ze hebben angst om verkeerd geïnterpreteerd te worden. Dit brengt het risico met zich mee dat de wortel van de democratie wordt vernietigd.’
De brandbrief komt op het moment dat de universiteit van Oxford overweegt een beeld te verwijderen van Cecil Rhodes, een oud-student en geldschieter van de opleiding. Rhodes wordt gezien als de bedenker van de apartheid in Zuid-Afrika. De universiteit is de mening toegedaan dat het beeld, dat al honderd jaar op de gevel prijkt van een gebouw dat indertijd door Rhodes zelf werd gefinancierd, niet strookt met de waarden van een moderne universiteit.
Het beeld is volgens de briefschrijvers onderdeel van een ‘lange en groeiende’ lijst van mensen en objecten die de afgelopen maanden verboden zijn op Britse campussen, waaronder popliedjes en sombrero’s, uitgereikt door een lokaal Mexicaans restaurant, die door studenten van de universiteit van East Anglia werden gedragen. De studentenvakbond was de mening toegedaan dat het dragen van sombrero’s door niet-Mexicanen als racistisch kan worden geïnterpreteerd.
Maryam Namazie, een prominent mensenrechtenactivist en een van de ondertekenaars van de brandbrief, werd aanvankelijk geschrapt als gastspreker op de universiteit van Warwick omdat ze atheïst is die, zo werd gevreesd, zou aanzetten tot haat op de campus. De Oxford University annuleerde een debat over abortus nadat vrouwelijke studenten zich beledigd voelden omdat een ‘een persoon zonder baarmoeder’ (man) de voordracht zou houden.
Ook Nederlandse universiteiten doen onder het mom van ‘diversiteit’ steeds meer concessies aan het vrije denken, zo schreven twee academici vorige maand in de Volkskrant. Lezingen worden afgelast uit angst voor ‘ophef’, programma’s worden aangepast aan lange tenen van studenten. In het kader van decolonize the university concludeerde een VU-student na één week dat de opleiding oudheidkunde een ‘racistische kijk’ op de geschiedenis gaf. De seculiere UvA besloot, na eisen van dekoloniserende studenten, om gebedsruimtes in te richten.