De Duitse stad Aken en Maastricht spannen een rechtszaak aan om sluiting af te dwingen van de Belgische kerncentrale Tihange. Volgens onafhankelijk onderzoek hadden de reactors Doel 3 en Tihange 2 niet herstart mogen worden.
Aken, gelegen op 70 kilometer van Tihange, heeft twee advocatenkantoren in Brussel en Düsseldorf in de arm genomen die momenteel uitzoeken op welke manier stappen tegen België en de kerncentrale kunnen worden genomen. Aken wil sluiting van de centrale, en tot het zover is openheid van zaken afdwingen in de informatievoorziening omtrent calamiteiten en ongelukken in en rond de kerncentrale. Daarmee is het momenteel droevig gesteld, vindt de gemeenteraad van Aken.
Maastricht, op 40 kilometer gelegen van Tihange, sluit zich bij de rechtszaak aan. Volgende week dinsdag zullen negen van de tien partijen in de gemeenteraad een motie steunen van die strekking, ingediend door GL. Op 28 januari geeft Aken een persconferentie over de te nemen juridische stappen tegen Tihange. Tegen die tijd wil Maastricht alvast als deelnemer aan de juridische actie te boek staan. De Belgische minister Jambon vindt dat het buitenland zich niet moet bemoeien met deze ‘strikt Belgische aangelegenheid’.
In opdracht van de Europese Groenen heeft materiaaldeskundige Ilse Tweer, onder meer verbonden aan de universiteit van Wenen, een tegenexpertise uitgevoerd bij de onlangs opnieuw opgestarte reactors Doel 3 en Tihange 2. De studie komt op een veertigtal punten tot andere conclusies dan het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC). Toezichthouder FANC onderzocht de scheurtjes op basis van een vergelijkbaar stuk materiaal, maar dat is volgens Tweer niet representatief omdat er geen rekening wordt gehouden met de geschiedenis van de centrales.
Volgens de onderzoekster kan de oorzaak van de scheurtjes niet eenduidig worden aangetoond. Het FANC gaat ervan uit dat de scheurtjes werden veroorzaakt door de aanwezigheid van waterstofatomen, maar kon dat niet bewijzen in een testomgeving, stelt de tegenexpertise. “We zijn er sinds het begin van overtuigd dat het onverantwoord was om Doel 3 en Tihange 2 opnieuw op te starten”, stelt Rebecca Harms, fractieleider van de Groenen in het Europees Parlement. Dat wordt nu bevestigd door de studie, stelt ze.
Hoewel toezichthouder FANC onlangs, na een reeks van mankementen, argeloos meldde dat er ‘nu eenmaal wel eens iets kapot gaat’, volgde er vandaag een beduidend minder geruststellende mededeling. Het FANC raadt aan om de veiligheidsmaatregelen bij een nucleair ongeval te verscherpen door de rampzone rond de kerncentrales te vergroten van tien naar twintig kilometer. Binnen die zone wordt mensen gevraagd binnen te blijven met gesloten ramen en deuren. Ook zouden jodiumtabletten over het hele land beschikbaar moeten zijn in plaats van binnen de zone van 20 kilometer.
Op 20 januari voeren de Nederlandse nucleaire toezichthouder ANVS en de Belgische FANC voor het eerst een gezamenlijke controle uit van een kerncentrale in België, om te beginnen met Doel. Als gevolg van de vele incidenten die het afgelopen jaar plaatsvonden bij de aftakelende kerncentrales vinden komende week in Bergen op Zoom een protestmanifestatie en informatiebijeenkomst plaats. Onder het motto ‘Doel, sluiten die boel’ vindt zondag 17 januari tevens een manifestatie plaats in Antwerpen.
Op het nucleair complex van Tihange bevinden zich drie kernreactors, die respectievelijk in de jaren 1975, 1982 en 1985 in productie zijn genomen. In 2003 besloot de Belgische regering de gebruiksduur van kerncentrales te beperken tot 40 jaar. Via wetgeving werd ook de bouw van nieuwe kerncentrales uitgesloten. Volgens planning zou Tihange 1 in 2015 buiten werking worden gesteld, maar in de wet was een ontsnappingsclausule voorzien. Mocht de energielevering niet gegarandeerd zijn, dan kon de maximale termijn worden verlengd. En juist tot die verlenging werd in juni 2012 voor Tihange 1 besloten.