pasteurstraat
De Pasteurstraat in de Amsterdamse wijk Jeruzalem

Bewoners van de wijk Jeruzalem in Amsterdam-Oost verzetten zich al jaren tegen het voornemen van woningcorporatie Rochdale om hun sociale huurwoningen te slopen. Meerdere woonblokken bleven behouden, maar het voortbestaan van blok G&H staat momenteel op het spel.

     door Irene Stukkens & Mike Jeruzalem

Bewoners van twee woonblokken in de wijk Jeruzalem, de parel van de naoorlogse sociale woningbouw in de Amsterdamse Watergraafsmeer, zagen in het kader van gentrificatie reeds meerdere malen de sloophamer op zich af komen. Tot nu hebben zij dit naderende onheil, samen met monumentenorganisaties maar ook dankzij de economische crisis, weten te voorkomen. Thans hebben de huurders van de laatste nog te slopen blokken G&H zich verenigd om hun woningen te behouden.

De bewoners van Jeruzalem hebben zich altijd ingezet voor behoud van hun wijk en betaalbaarheid van sociale huurwoningen. In 2009, na een felle strijd met de bewonerscommissie, zijn het stadsdeel, woningcorporatie Rochdale en monumentenorganisaties overeen gekomen de wijk te vernieuwen. Een deel van de woonblokken kreeg de monumentenstatus toegewezen, de rest moest wijken voor nieuwbouw in de vorm van vrije sector huurwoningen. Dit terwijl het bouwen en onderhouden van sociale huurwoningen tot de kerntaken van Rochdale behoort.

  Economische crisis

Deze omstreden oplossing ging in 2010 in rook op toen Rochdale aankondigde last van de crisis en haar eigen wanbeheer te hebben. Bewoners van de te renoveren monumentale huurwoningen en het stadsdeel reageerden ontsteld. De woningen waren namelijk dringend aan een opknapbeurt toe en was veel tijd en energie in de inmiddels overeengekomen plannen gestoken. De daaropvolgende jaren was Rochdale voor een substantieel deel van de bewoners onzichtbaar in de wijk en werd achterstallig onderhoud steeds voelbaarder en zichtbaarder.

Een aantal bewoners van de Pasteurstraat en de Hugo de Vrieslaan was deze situatie in 2014 meer dan beu. Ze kwamen bijeen om zelf plannen te ontwikkelen en om de leefkwaliteit van de wijk te verbeteren. Veel van de wijkbewoners raakten enthousiast, namen het heft in eigen handen en brachten de net uitgeroepen participatiemaatschappij in de praktijk. Rochdale was hiervan allerminst gecharmeerd en kondigde begin 2015 alsnog de sloopplannen voor blok G&H aan tijdens een emotionele bijeenkomst.

De bewoners uit de met sloop bedreigde woonblokken lieten het er niet bij zitten. Inmiddels is er samen met LB-Architect een toekomstvisie geschreven waarin hun missie en doelen uiteen worden gezet. De huurders hebben zich verenigd in de Wooncoöperatie Jeruzalem, een coöperatieve vereniging waarvan de statuten zijn geschreven naar aanleiding van de op 1 juli 2015 in werking getreden nieuwe woningwet.

Inmiddels wint deze frisse wooncoöperatie aan momentum. Ondanks de verhuizing van verschillende bewoners met een stadsvernieuwingsurgentie ontstaat er steeds meer interesse voor van huurders die niet willen vertrekken uit Jeruzalem. Daarbij wist Wooncoöperatie Jeruzalem verschillende professionals aan zich te binden die de bewoners met raad en daad bijstaan om de plannen voor de wijk verder te ontwikkelen.

  Duurzaamheid

In de toekomstvisie staan betaalbaarheid, gelijkheid en duurzaamheid hoog in het vaandel. De wijk moet toegankelijk blijven voor de huidige huurders maar ook toegankelijk worden gemaakt voor nieuwkomers. Sociale woningen blijven behouden maar er is ook ruimte voor koop of zogenaamde sociale koop. Tevens wordt de mogelijkheid onderzocht om middels een energie-coöperatie duurzame stroom te verzorgen voor alle woonblokken, wat tot verlichting van de vaste lasten leidt.

Het doel is uiteindelijk om de blokken G&H te behouden en een geheel te blijven vormen met de rest van de wijk Jeruzalem. De wooncoöperatie hoopt daarbij ook op steun vanuit de rest van de wijk en de commissieleden uit Stadsdeel Oost, welke hiermee de mogelijkheid krijgen om de kilometers lange participatienota’s in de praktijk te brengen.

Bij de commissievergadering van 22 maart zullen betrokken buren van Wooncoöperatie Jeruzalem inspreken. Huurders uit Amsterdam-Oost worden opgeroepen om hierbij aanwezig te zijn. Sociale huur kan niet zomaar wijken voor dure marktwoningen.

Door ravage

Abonneer
Laat het weten als er

*

1 Reactie
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
hugo gietelink
8 jaren geleden

Goed zo !!!! Het stuk geeft een duidelijk beeld van opeenvolgende gebeurtenissen. In de manier waarop de bewoners zich verzetten wordt Rochdale een spiegel voorgehouden. Een nieuwe wooncoöperatie wordt opgericht omdat de oude haar uitgangspunten heeft verlaten, of beter uitgedrukt verraden. Het is natuurlijk diep triest dat dit nodig is.

Om te begrijpen waar dit uit voortkomt is het nodig om de geschiedenis van Rochdale te bezien. Aanvankelijk was de woningcorporatie een vereniging, maar na een fusie met Woningstichting Patrimonium in januari 2004 werd gekozen voor de stichtingsvorm als rechtspersoon. Daar zit feitelijk het probleem. In de verenigingsvorm zijn n.l. de huurders (als leden van de vereniging) tezamen de baas in de zin dat via de ledenvergadering besluiten kunnen worden afgedwongen.

Met de verenigingsvorm hebben de bewoners dus een juridisch wapen in handen. Doordat er een stichting van is gemaakt is in feite het democratische beginsel van een vereniging de nek omgedraaid, waardoor de leden ondergeschikte ‘cliënten’ werden bestuurd door het management wat aangetast door het neoliberale denken steeds verder van haar achterban verwijderde. Deze managers hebben onder de vlag van eigen broek ophouden, professionaliteit, efficiency etc, feitelijk de beschikkingsmacht naar zich toe getrokken.

Je zou kunnen zeggen dat gemeenschappelijk (vereniging) bezit in die zin is ‘geprivatiseerd’ of in ieder geval ontdaan is van haar democratische inhoud. Heel goed dus dat de bewoners terugvechten en ook teruggrijpen op het vereningsstatuut wat die de wooncoöperatie Jeruzalem kenmerkt. Zij stellen daarmee een voorbeeld van hoe na 25 jaar afbraak beleid de wederopbouw van de sociale huisvesting (wat naast betaalbaarheid ook over zeggenschap gaat) kan worden georganiseerd.