De initiatiefnemers van het Spaans Filmfestival in Amsterdam beogen een brede waaier van de Spaanse cinema te tonen. Te weinig Spaanse films bereiken momenteel de Nederlandse bioscopen. De nieuwe film van regisseur Pedro Almodóvar bijvoorbeeld, Julieta, onlangs te zien op het filmfestival in Cannes, zou hier in roulatie moeten gaan. Almodóvar is een filmmaker wiens werk voorheen altijd te zien was in Nederland.
Een andere grootheid van de Spaanse cinema is regisseur Julio Médem. In de jaren ’90 waren zijn surrealistische meesterwerkjes als Vacas, Tierra en La Ardilla Roja, populair in het filmhuiscircuit. In het nieuw millennium verdween de 57-jarige Médem als filmmaker uit het zicht. Zijn nieuwste film Ma Ma ging de afgelopen week in première op het Spaans Filmfestival, een melodrama over sterven en geboren worden.
Penélope Cruz speelt Magda, een alleenstaande jonge vrouw die borstkanker blijkt te hebben. Wanneer ze zwanger raakt is de grote vraag of Magda lang genoeg blijft leven om haar kind te baren. Médem heeft een poging gedaan om een zwaar onderwerp lichtvoetig te verbeelden. Op de een of andere manier wringt het daar. Helaas ontaardt de film in het laatste deel van het verhaal alsnog in jankerig melodrama.
Ma Ma is schitterend vormgegeven, met de kleur wit als leidend motief. Het is de fantastische rol van Penélope Cruz die er een bezienswaardige film van maakt. Ze weet het kwetsbare en strijdvaardige van de jonge vrouw raak te treffen, een van haar beste vertolkingen. Maar als geheel valt de film enigszins tegen, ondanks het feit dat Médem toch weer enige flitsen van zijn surrealistisch meesterschap toont.
Tijdens de tweede editie van het Spaans Filmfestival waren ook films uit andere Spaanstalige landen te zien. A Cambio De Nada is een ijzersterke debuutfilm van de Argentijnse regisseur Daniel Guzmán. Het handelt over de twee jonge vrienden Dario en Luismi die op het slechte pad gaan. Ze vervallen langzaam aan van kruimeldiefstal tot zwaardere delicten. De opbouw en uitwerking van dit thema is adembenemend raak getroffen. Als kijker wordt je meegezogen in een meeslepende vertelling over jeugdig onvermogen en opstandigheid. De film toont hoe hoog het niveau is van de Argentijnse cinema.
Paulina, de andere Argentijnse film die werd vertoond, is een aangrijpend drama over verkrachting. Paulina, een jonge lerares in een rauwe achterstandswijk, is idealistisch en eigenzinnig. In het begin van de film wordt de vrouw seksueel gemolesteerd door een groep jongens, waaronder leerlingen van haar. Regisseur Santiago Mitre heeft er een beklemmend en uiterst spannend drama van gemaakt, inclusief een onverwachte plotwending waarin het slachtoffer weigert om de daders te identificeren. Eigenlijk is dat behoorlijk ontregelend voor zo’n drama. Dolores Fonzi zet een ijzersterke rol neer als Paulina, ze heeft er meerdere prijzen mee gewonnen op filmfestivals.
La Puerta Abierta van de Spaanse regisseuse Marina Seresesky laat zien dat het wel degelijk mogelijk is om drama en lichtvoetigheid te verenigen. Rosa is een prostituee van middelbare leeftijd, haar moeder beoefende hetzelfde vak. Beide vrouwen liggen voortdurend met elkaar overhoop. Wanneer een buurvrouw sterft, vlucht haar dochtertje naar de woning van de vrouwen. Het kind blijkt een geschenk uit de hemel, Rosa kan uiteindelijk ontsnappen uit haar deprimerende bestaan.
La Puerta Abierta is een opvallend sociaal-realistisch drama over marginalen in de Spaanse samenleving. De rauwheid en geslaagde humor maken het bijzonder. Dergelijke films verdienen de volle aandacht. Met een sterke en gewaagde programmering bewijzen de samenstellers dat het Spaans Film Festival een welkome aanwinst is voor Nederland.
Ulrik van Tongeren