High-Rise van de Britse regisseur Ben Wheatley is een intrigerende verfilming van het gelijknamige boek van J.G. Ballard uit 1975. De film belicht gedurende drie maanden de tergende ondergang van een gigantisch surrealistisch flatgebouw. Wheatley is een meester van zwarte en gewelddadige komedies als Kill List en Sightseers. Met dit verhaal heeft hij het ideale medium gevonden om zijn macabere humor op bot te vieren.
Aan de hand van de net gescheiden Robert Laing (Tom Hiddleston) worden me meegenomen in de bizarre, hermetische wereld van de wolkenkrabber waar de man zijn intrek inneemt. Deze jonge arts is de onbetrouwbare vertelstem van de ondergang die met treffende details wordt getoond. Wheatley weet de koele en afstandelijke schrijfstijl van Ballard raak te benaderen. High-Rise roept natuurlijk herinneringen op aan die andere briljante J.G. Ballard verfilming Crash (1996)van David Cronenberg.
De film speelt zich af in de jaren ’70 van de vorige eeuw, de getoonde decadentie is eigenlijk tijdloos. Er is altijd een feest gaande in de wolkenkrabber en ieder feest is verkwistender dan het vorige. De vrije liefde is schering en inslag, vechtpartijen zijn aan de orde van de dag. Het vuilnis stapelt zich op en de stroom valt regelmatig uit. Wanneer het voedsel op is, worden de honden aan het spit geregen.
Wheatley heeft de scherpe maatschappijkritiek van J.G. Ballard niet ten volle benut. Er is wel sprake van een soort klassenstrijd tussen de arme sloebers die leven op de lagere verdiepingen en de elite bovenin het appartementencomplex. Royal (Jeremy Irons), eigenaar en architect van het gebouw, moet vrezen voor zijn heerschappij. Vanuit zijn riante penthouse verliest hij de controle over de muitende horden.
Na zijn ‘kleine’ films bewijst Wheatley dat hij wel degelijk ook een groot project aan kan. Met de bedwelmende vormgeving van High-Rise weet hij te verbazen, het beklemmende gebouw wordt schitterend in beeld gebracht. De transformatie van majestueuze woonstede naar een met bloed besmeurd slagveld is hypnotiserend verbeeld. Wheatley mag dan de geniale finesse van Cronenberg ontberen, hij heeft wel een meesterhand in het tonen van de krankzinnigheid van de ondergang.
High-Rise is waarschijnlijk onbedoeld een ijzersterke metafoor voor de teloorgang van de westerse samenleving. De sardonische humor in de film is het suikerlaagje om de bittere pil te kunnen slikken. Ondanks de gruwelijkheden die worden getoond, is de film onbedaarlijk grappig. Bovendien zet de Britse acteur Tom Hiddleston een onvergetelijke rol neer als de lugubere en niet te peilen Laing.
Ulrik van Tongeren