De debuterende Paraguayaanse regisseur Pablo Lamar toont ons een oude man die in een hutje aan de rand van een bos in Paraguay woont. We zien hem in de duisternis van zijn armoedige onderkomen moeizaam voedsel voorkauwen waarmee hij liefdevol zijn vrouw voedt die op sterven ligt. Zijn bijna onhandige aanrakingen moeten haar troost bieden.
Delicaat en in een rustig tempo laat Lamar de pijn van het afscheid nemen zien. Alles is eraan gedaan om het melodrama dat op de loer ligt bij een dergelijk onderwerp te omzeilen. De schijnbaar afstandelijke benadering geeft deze in opzet kleine film extra kracht. Juist omdat het zich afspeelt in de ongenaakbare woestheid van het Paraguayaanse landschap wordt de nietigheid van de mens ten volle benadrukt.
De film kent geen dialogen noch muziek, de prachtige beelden moeten voor zichzelf spreken. Wanneer de oude vrouw met een laatste rochel sterft, barst het aanzwellende geluid van insecten en vogels in het bos los. Dit is meteen het hoogtepunt van de imposante geluidsband. De rest van de film toont hoe de oude man geduldig zijn eigen rituelen uitvoert, mede om zijn dierbare verlies te verwerken. Hij baadt eerst zichzelf en wast daarna het lichaam van zijn vrouw in de stroom van de rivier.
Water speelt een belangrijke rol in de subtiele beeldtaal van deze film. Wat ook steeds terugkeert is vuur. Water en vuur vormen nu eenmaal de essentiële elementen van ons menselijk bestaan. Lamar wil met zijn film de essentie van het leven belichten. Daarbij wordt duidelijk dat de mens nietig is ten opzichte van de immense natuur. De acteurs, met Ramón del Rio als de oude man en Vera Valdez Barreto als zijn stervende echtgenote, blijven overigens vooral mysterieus en onbestemd.
Tegen het einde van de film steekt de oude man zijn hutje in brand. Dat lijkt een radicale daad, maar wellicht ziet de oude man eveneens zijn einde naderen. De 32-jarige regisseur heeft met zijn La última terra een verrassend wijze en ingetogen film gemaakt. Het trage tempo vraagt wel enig geduld van de kijker. De fraaie beelden en de soundtrack met de indringende natuurgeluiden maken er toch een bijzondere ervaring van.
Ulrik van Tongeren