Sinds vorige week vrijdag wordt her en der in de Noord-Hollandse wateren een jonge bruinvis gespot. Het laatste nieuws is dat het dier onderweg zou zijn naar Amsterdam. Maar waarom?
Vrijdagochtend kreeg de dierenwelzijnsorganisatie SOS Dolfijn een melding binnen dat zich een ‘soort walvis’ ophield ter hoogte van het Reddingsmuseum op de voormalige rijkswerf Willemsoord in Den Helder in de kop van Noord-Holland. SOS Dolfijn hoopte toen nog dat de bruinvis, die vermoedelijk via de koopvaarderssluis de grachten van de havenstad was ingezwommen, op eigen initiatief zou terugkeren naar zijn natuurlijke habitat, de Noordzee.
Maar daar dacht bruinvisje heel anders over. Eigenwijs als ie is – in de Noord-Hollandse wateren is nauwelijks vette vis als voedsel voor het dier te vinden – koos hij niet voor het ruime sop maar trok maandag via het Noordhollandsch Kanaal de polder Het Koegras in richting het zuiden. Maandagavond werd de kleine tandwalvis rond 21.30 uur voor het laatst gezien ter hoogte van Koedijk. ‘Hij zwom zeer actief in zuidelijke richting’, schrijft SOS Dolfijn.
Alom wordt aangenomen dat de bruinvis in gezwinde spoed op weg is/was naar Amsterdam, maar is daar tot op heden nog niet gesignaleerd. In het verleden, met name in de 17e eeuw, werden bruinvissen in de grachten van Amsterdam waargenomen. De kans is aannemelijker dat het dier zich in het diepe en brede Noordzeekanaal bevindt, misschien wel richting IJmuiden waar de Noordzee lonkt. Het valt niet mee om een bruinvis te spotten. Je ziet niet meer dan het bovenste deel van de rug en rugvin wanneer het dier boven water komt om adem te halen.
Komkommertijd of niet, er wordt op (a)sociale media volop gespeculeerd over de beweegredenen van bruinvisje om het zoete water op te zoeken. Er circuleren de meest waanzinnige complottheorieën. Zo zou het niet om een echt dier gaan, maar om een draadloos aangestuurd object dat explosieven zou bevatten die tijdens de Gay Pride van aanstaande zaterdag door extremisten tot ontploffing zullen worden gebracht. Anderen denken dat het dier Gay Pride aan zal doen juist omdat het een bruinvis is. (‘paartijd van juni tot begin augustus!’)
Bruinvissen zijn bewoners van ondiepe, relatief koude kustzeeën. In de hele Noordzee leven er ongeveer 250.000, in het Nederlandse deel enkele tienduizenden. Toen daar nog veel vette ansjovis voorkwam, leefden er in de Zuiderzee en de Waddenzee ook veel bruinvissen. Nu worden ze daar nauwelijks meer gespot. De in Noord-Holland gesignaleerde jonge bruinvis is zo’n meter lang, volwassen worden ze gemiddeld 1,80 meter.