De jonge Mexicaanse regisseur Michel Franco werd bekend met zijn drama Después de Lucia (2012), een film over extreme pesterij binnen een tienermilieu. Met Chronic heeft hij opnieuw een scherpe en controversiële film afgeleverd.
Chronic is een spannend dubbelzinnig drama over een verpleger van terminale patiënten. David, gespeeld door Tim Roth, verzorgt ze thuis gedurende de laatste weken van hun leven. De film laat in een observerende en afstandelijke stijl zien hoe David achtereenvolgens drie patiënten nauwgezet en met veel compassie verpleegt. Er rijzen gaandeweg twijfels over zijn integriteit, hij moet ergens een verborgen agenda hebben.
Regisseur Franco neemt de tijd om zijn verhaal te vertellen. Minutieus wordt getoond hoe David zijn patiënten wast, voedt en troost biedt. Hij gaat daarin erg ver, het lijkt wel alsof hij zich identificeert met het lot van deze mensen. Verderop in de film wordt aangestipt dat David met een eigen trauma worstelt. Dat zet hem blijkbaar aan tot wonderlijk gedrag, zoals het zich verdiepen in het verleden van een van de patiënten.
Getoond wordt hoe blijmoedig en nuchter hij zijn lastige taken verricht. Het is nogal wat om mensen in hun meest kwetsbare staat te helpen, om bijvoorbeeld zonder blikken of blozen hun poep en urine op te ruimen. Dat er iets mis is met David wordt op subtiele wijze gebracht. De film overtuigt door de ingetogen en terughoudende wijze van vertellen.
Met Chronic heeft regisseur Franco een duister universum geschapen. Maar hoe kan het ook anders? Het toont mensen die aan het einde van hun leven zijn en ondraaglijke pijn lijden. De dood komt dan als een verlossing. Dat de film raakt aan controversiële zaken als euthanasie is onvermijdelijk, en is alleen daarom al spraakmakend.
Tim Roth is tegenwoordig zelden in een hoofdrol te zien. Het moet duivels moeilijk zijn geweest voor de acteur om zichzelf totaal weg te cijferen voor de tergend veeleisende volwaardige rol. Hij slaagt erin vooral subtiel met lichaamstaal te acteren, want er wordt spaarzaam gesproken in de film. Het is een grootse vertolking, een van de beste uit Roth’s carrière.
De meeste tekst wordt gesproken in Davids ongemakkelijke conversaties met de familieleden van zijn patiënten. De hermetische wijze waarop hij omgaat met de doodzieken leidt bij hen tot onbegrip. De aanwezigheid van de familie is in deze film wrevelig. Ze voelen zich door David buitengesloten in het pijnlijke proces van afscheid nemen. Zo wordt een tamelijk veelomvattend beeld gegeven van het lastige vak van stervensbegeleiding.
Chronic is qua onderwerp een uiterst deprimerende film. Maar omdat het hoofdpersonage intrigerend uitgewerkt is, met alle dubbelzinnigheid van dien, blijft het verhaal boeiend. Het schokkende en onverwachte einde van de film zal voor veel discussie zorgen, de regisseur schuwt de controverse niet. Michel Franco is een regisseur om in de gaten te houden.
Ulrik van Tongeren