tonio_01

Schrijver A.F.Th van der Heijden verloor in 2010 zijn enige kind. Tonio werd op 23 mei van dat jaar, na een avondje stappen, op de Amsterdamse Stadhouderskade vlak bij het Vondelpark aangereden door een auto. Op de vroege ochtend togen zijn ouders naar het ziekenhuis waar hun zoon zijn laatste adem uitblies. Een jaar later verscheen het boek Tonio, bedoeld als requiem voor de zoon van de schrijver. Het zijn zeshonderd pagina’s vol radeloze onmacht en rouwverwerking.

Scenarioschrijver Hugo Heinen en regisseuse Paula van der Oest namen de uitdaging aan om dit aangrijpende boek te vertalen naar een script voor een film. Hun bedoeling was om er geen melodramatische vertoning van te maken en daar zijn ze in geslaagd. De film Tonio is aangrijpend zonder ooit te larmoyant te worden. Het niet te bevatten verlies van de ouders is op invoelbare en genuanceerde wijze neergezet.

Pierre Bokma speelt vader Adri, Rifka Lodeizen geeft moeder Mirjam gestalte. Chris Peters speelt de 21-jarige zoekende student Tonio. De film toont het rouwproces van de ouders op aangrijpend gedetailleerde wijze. De vader gedraagt zich soms ingetogen, op andere momenten als een gewond roofdier. De moeder verwerkt het verlies meer naar binnen gericht. Het delicate samenspel van beide acteurs is subliem.

In Tonio wordt naast het heden ook teruggeblikt naar het verleden van de jongeman wat een weemoedige glans teweeg brengt. We zien hoe hij liefdevol en soms een beetje streng aangestuurd wordt door zijn ouders om wat van zijn leven te maken. De wetenschap dat Tonio nooit zijn dromen heeft kunnen verwezenlijken doet oprecht pijn. Dat Adri obsessief de gangen van zijn zoon nagaat tot en met het fatale ongeluk is treffend verbeeld.

In het boek bekijkt de vader talloze malen de bewakingsopname waarin het ongeluk van zijn zoon is vastgelegd. In de film ziet hij dat fatale moment slechts eenmalig. Regisseuse Van der Oest heeft er bewust voor gekozen dergelijke dramatische momenten niet tot het uiterste uit te melken. In die terughoudende aanpak ligt de grote klasse van deze literatuurverfilming verscholen.

tonio_02

Pierre Bokma is zonder twijfel Nederlands beste acteur. In Tonio overtreft hij zichzelf met een fenomenale vertolking. Bokma is een scherp acteur die vaak een sardonische ondertoon in zijn spel weet te leggen. Op het moment dat de ouders een vriendin van hun zoon thuis ontmoeten, eindigt het bezoek met een plotselinge uitval van de vader naar het meisje: ,,Weet je wel dat Tonio dood is!”

Die onverwachte bruutheid komt aan als een mokerslag. Pierre Bokma is de enige acteur die zoiets geloofwaardig kan brengen. Naast dergelijke dramatische scènes bevat Tonio voldoende tedere momenten waarin de kostbaarheid van het leven wordt bejubeld. Flarden van mooie gezinsherinneringen aan het einde van de film plegen alsnog een aanslag op de traanklieren.

Ulrik van Tongeren

Tonio (2016, September Film Distribution), nu in de bioscopen.

Door ravage

Abonneer
Laat het weten als er

*

0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties