De film Fai bei sogni (Zoete Dromen) is gebaseerd op het gelijknamige autobiografische boek van de journalist Massimo Gramellini. De Italiaanse regisseur Marco Bellocchio heeft een bitterzoet melodrama gemaakt over het bewogen leven van de man.
Het verhaal vangt aan in 1969. De 9-jarige Massimo heeft een innige band met zijn moeder. Wanneer zij plotseling komt te overlijden, stort de wereld van de jongen in. Dertig jaar later worstelt Massimo nog steeds met dat trauma. De film springt heen en weer tussen zijn jeugd en latere leven. Betoverend is het begin van Fai bei sogni zeer zeker. We zien de jongen met zijn moeder de twist dansen. Prachtige beelden tonen de warme relatie tussen beiden aan.
Massimo heeft een succesvolle loopbaan opgebouwd bij het gerenommeerde Italiaanse dagblad La Stampa. Wanneer Massimo in de jaren ’90 de oorlog in Sarajevo verslaat, krijgt hij angstaanvallen. Bij thuiskomst moet hij de woning van zijn onlangs overleden vader opruimen waarbij traumatische herinneringen uit zijn jeugd naar boven komen. Een psychiater komt eraan te pas om zijn jeugd te analyseren.
De moeder van Massimo is op mysterieuze wijze overleden. De oorzaak was een plotselinge hartstilstand, verklaarde zijn vader destijds. Maar niemand is bereid uit te leggen wat er daadwerkelijk is voorgevallen. Vele jaren later leert Massimo de ware toedracht kennen, namelijk dat zijn moeder psychische problemen had en zelfmoord heeft gepleegd. De kijker heeft dan allang de puzzelstukjes bijeen gesprokkeld waardoor dat duidelijk is geworden.
Acteur Valerio Mastrandrea als de volwassen Massimo weet in het begin nog wel sympathie bij de kijker teweeg te brengen. Maar omdat regisseur Bellocchio er zo’n slepend en zwaar melodrama van heeft gemaakt, verdwijnt dat mededogen al snel. Het psychologische proces waarmee Massimo de waarheid over zijn moeder verdringt, wordt te uitvoerig getoond, terwijl het journalistieke ambacht te summier aan bod komt. We leren de man niet werkelijk kennen.
Jammer dan dat het voornamelijk jankerig melodrama heeft opgeleverd. Bellocchio is normaal gesproken in staat om verlichting en nuancering in zijn werk aan te brengen. Met deze film heeft hij zich wellicht te slaafs aan de verhaallijn van het boek gehouden. Er zijn overigens nog wel flarden van het meesterschap van Bellocchio te ontwaren. Vooral de jeugd van Massimo wordt teder en aangrijpend verbeeld.
Acteur Nicolò Cabras maakt indruk als de 9-jarige Massimo, en Barbara Ronchi als moeders treft evenzeer de roos met haar gevoelige vertolking. Maar het is de volwassen Massimo en diens kwellende jeugdtrauma’s die de film nodeloos zwaarmoedig maken. Iedereen weet hoe belangrijk ‘mamma’ is voor de Italiaanse man. In deze film wordt die obsessie wel erg zwaar op de hand gepresenteerd. Door de fraaie vormgeving is Fai bei sogni zeker genietbaar, meeslepend is de film helaas niet.
Ulrik van Tongeren