Waarom blijft Spanje herhaaldelijk weigeren het kunstwerk Guernica van Pablo Picasso uit te lenen aan Baskische musea? Hebben de Basken er dan geen recht op blijft het schilderij daardoor onvoltooid?

     door Alex van Veen

Het Reina Sofia Museum in Madrid zal dit jaar stilstaan bij twee belangrijke momenten in het leven van het beroemde schilderij Guernica van Pablo Picasso. Als eerste viert men dit jaar dat het schilderij tachtig jaar geleden in 1937 werd geschilderd. Als tweede viert het museum dat 25 jaar geleden het schilderij permanent terugkwam naar Spanje om tentoongesteld te worden aan het publiek.

Op 26 april 1937 werd de stad Guernica (Baskisch: Gernika) in Spaans Baskenland gebombardeerd door de Duitse Luftwaffe en Italiaanse bommenwerpers. Het was het eerste terreurbombardement in Europa, Guernica werd grotendeels vernield. Pablo Picasso wilde de toeschouwer met het in lijnen zwart-wit-grijs geverfde schilderij de chaos tijdens een bombardement laten voelen.

Hoewel het onderwerp op Baskenland betrekking heeft, is het schilderij daar nooit te zien geweest. Museum Ghugenheim in Bilbao verzocht de Spaanse overheid in 1997 tevergeefs om in het kader van de 60ste herdenking van het bombardement op Guernica het kunstwerk tijdelijk beschikbaar te stellen voor een expositie. Voor de 70ste herdenking volgde een tweede poging, maar het museum kreeg wederom nul op het rekest.

  Gernika Progrom

De herhaaldelijke weigeringen van Spanje stoort de Vlaamse kunstenaar Enca Caen, bekend van choquerende werken, dermate dat hij uit protest het beeld Gernika Progrom heeft gemaakt.

„Net zoals Pablo probeer ik als pacifistisch kunstenaar met een aanklacht de Spaanse overheid te overtuigen in te gaan op de wens van de Basken door Guernica beschikbaar te stellen. Picasso verbeeldde wondermooi het leed tijdens de bombardementen, ik sta stil bij de oorzaak.”

Gernika Pogrom stelt het zachtaardige gezicht voor van de pacifist Jezus Christus, na diens dood overgaand in het „haat zaaiende christendom.” Het kruis waaraan JC is vastgespijkerd, wordt bedekt met afbeeldingen van fascisten uit het verleden, alsmede foto’s van het bombardement op Guernica.

„Al tweeduizend jaar vermoordt het christendom onschuldige slachtoffers, voert het pogroms uit op anders gelovigen en etnische minderheden, waaronder de Basken. Fascisten als Franco, Hitler en Mussolini zouden, met goedkeuring van de katholieke kerk, die Basken eens en voorgoed vernietigen.”

Enca Caen beschouwt zijn controversiële beeldwerk dan ook als een aanvulling op het schilderij van Picasso. Om de aandacht erop te vestigen, stuurde hij in het kader van een kunstwedstrijd een afbeelding toe aan de redactie van het tv-programma ‘Krabbé bezoekt Picasso’. Hij hoopte hiermee te bereiken dat Krabbé aandacht zou schenken aan de innige wens van de Basken om Guernica naar Baskenland te halen. Gernika Progrom echter werd niet geselecteerd omdat de begeleidende tekst als te kwetsend werd ervaren.

Daarmee is voor Caen de kous niet af, bij lange na niet. „Guernica blijft voor mijn pacifistische ziel onvoltooid zolang het werk, dat al in 32 musea ter wereld tentoon werd gesteld, niet in een Baskisch museum te zien is. Nadat het schilderij toentertijd werd gestigmatiseerd door Franco en de zijnen, vanwege Pacasso’s aanklacht tegen dictatuur en oorlog, begreep het Baskische volk dat het een symbool van de vrijheid is. Op een dag vindt het kunstwerk zijn weg, op weg naar Guernica.”

Door ravage

Abonneer
Laat het weten als er

*

1 Reactie
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
De Coninck Alvin
7 jaren geleden

Toen Duitse Wehrmacht officieren tijdens de oorlog Picasso opzochten in zijn atelier in Parijs, staarden ze stom verbaasd naar het schilderij Guernica. Eén van de officieren vroeg aan Pablo :” Haben Sie das gemacht ?” Antwoord van Picasso :” Nein Sie”

anekdote mij verteld door de dochter van La Passionaria tijden een herdenkenkingsbijeenkomst in Parijs.
Alvin