De Amerikaanse filmmaker Alex Gibney heeft met Zero Days een beangstigende documentaire gemaakt over digitale oorlogsvoering. In 2010 werd het malware virus Stuxnet ontdekt dat door de Verenigde Staten en Israël ontwikkeld zou zijn om het Iraanse nucleaire programma te saboteren. Het programma beïnvloedt de werking van bepaalde Siemens-apparatuur op schadelijke wijze. De nucleaire verrijkingsinstallatie in het Iraanse Natanz was ogenschijnlijk het belangrijkste doelwit.

Stuxnet was slechts onderdeel van een geavanceerde cyberaanval op Iran, operatie Nitro Zeus genaamd, mochten de onderhandelingen over het nucleaire programma mislukken. Digitale oorlogsvoering vindt grotendeels in het geheim plaats omdat een cyberaanval in vredestijd als oorlogshandeling kan worden opgevat. In Zero Days draait het om het ontregelen van nucleaire installaties van een land ver weg. Iran nam trouwens wraak met cyberaanvallen op onder meer grote Amerikaanse banken.

In feite kan met deze digitale oorlogsvoering elke kritieke infrastructuur plat gelegd worden. Wanneer bijvoorbeeld energiecentrales gesaboteerd worden, loopt ons dagelijks bestaan gevaar. Alle zekerheden kunnen we zomaar kwijtraken. Er is geen elektriciteit, er komt geen water uit de kraan, geen geld meer uit de muur en de voedselvoorziening loopt spaak. Kortom, om een land te veroveren hoeft er alleen maar chaos gecreëerd te worden. Voor cyberoorlog heb je geen leger en wapens nodig.

Gibney heeft vaker documentaires gemaakt gebaseerd op onderzoeksjournalistiek. Hiervan is Zero Days ongetwijfeld de meest beangstigende. Dat hij mensen interviewt die voortdurend de discussie afkappen met de term ‘streng geheim’ verontrust. De geïnterviewden waren in 2010 hooggeplaatste bestuurders van Amerikaanse en Israëlische veiligheidsdiensten. Gelukkig vond Gibney twee anti-virus experts, Eric Chien en Liam O’Murchu, bereid om een boekje open te doen over het Stuxnet-virus. Ook journalist David Sanger van de New York Times levert relevante informatie over deze cyberoorlog.

Gibney heeft wederom een solide documentaire afgeleverd die aanzet tot nadenken. Er worden overigens meer vragen opgeworpen dan beantwoord in Zero Days, dat is het tamelijk beklemmende effect van de film. Het meest verontrustende is nog wel dat regeringen niet transparant zijn over digitale oorlogsvoering. In tegenstelling tot nucleaire, biologische en chemische oorlogsvoering zijn hier geen onderhandelingen en verdragen over. Hoe kan het internationaal recht in deze cyberomgeving prevaleren? Als klap op de vuurpijl doen samenzweringstheorieën de ronde dat onze computers allang besmet zouden zijn met het virus wat onze ondergang kan betekenen.

Ulrik van Tongeren

Zero Days (Splendid, 2016), vanaf 30 maart in de bioscopen + trailer.

Door ravage

Abonneer
Laat het weten als er

*

0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties