De Eerste Kamer heeft dinsdag ingestemd met de associatie-overeenkomst tussen de EU en Oekraïne. Veertien maanden geleden verwierp een meerderheid van de burgers die deelnam aan een raadgevend referendum het akkoord.

Uiteindelijk stemden 50 van de 75 senatoren voor het vrijhandelsverdrag: Negen van de twaalf leden van het CDA, SGP, CU, VVD, D66, PvdA en GL. De fracties van de PVV, SP, 50+, PvdD en drie leden van het CDA stemden tegen het wetsvoorstel. In de Tweede Kamer waren CDA, CU en SGP nog tegen. Indien deze drie fracties voltallig in de Eerste Kamer voet bij stuk hadden gehouden zou met een meerderheid van 39 stemmen het wetsvoorstel zijn afgekeurd.

Het zal duidelijk zijn dat deelname aan het nieuwe kabinet voor negen CDA-senatoren en de CU-fractie zwaarder heeft gewogen dan principieel te blijven. Hulde overigens voor de drie CDA-dissidenten. ‘Mooie steun in de rug van Oekraïne. Eensgezind optreden van EU belangrijk’, twitterde premier Rutte na afloop van de stemming. Nederland en de EU geven een belangrijk signaal ‘aan onze vrienden in Oekraïne’, reageerde voorzitter van de Europese Commissie Juncker. ‘Oekraïne hoort bij Europa. De toekomst van Oekraïne ligt in Europa.’

Op 6 april vorig jaar stemde 61 procent tegen het verdrag tijdens een referendum, bij een opkomst die net boven de 30 procent lag. Het kabinet liet daarop weten de bezwaren van de nee-stem een plek te willen geven in het verdrag. Dat lukte pas eind vorig jaar. In een door premier Rutte aangedragen bijlage staat onder meer dat het verdrag voor Oekraïne geen zicht biedt op het EU-lidmaatschap, EU-landen niet verplicht worden tot extra veiligheidsgaranties of financiële verplichtingen, noch tot militaire samenwerking.

Tegenstanders van de associatie-overeenkomst wijzen erop dat Oekraïne ondanks een vredesakkoord nog steeds geteisterd wordt door een oorlog. Delen van het land staan onder leiding van pro-Russische separatisten die meer autonomie eisen. Daarnaast is de economische situatie in Oekraïne instabiel en geeft het verdrag een aanzet tot het afschaffen van visumverplichtingen. De associatie-overeenkomst zal tevens leiden tot betere samenwerking op het vlak van veiligheid en defensie. De EU zal vaker partij kiezen in (militaire) conflicten, wat tot een (nog) killere relatie met Rusland kan leiden.