Het Belgisch Film Festival in Utrecht (8 t/m 11 juni) heeft een bescheiden maar fijn programma. Er zijn dit jaar twee opmerkelijke debuutspeelfilms te bewonderen, My First Highway en Le Passé Devant Nous.
My First Highway van de Vlaamse regisseur Kevin Meul is gedurfd, compromisloos en overrompelend. Hier wordt een nogal donker beeld van de puberteit geschetst. De 16-jarige Benjamin (Aäron Roggeman) is met zijn ouders op campingvakantie naar Spanje gegaan. Het is daar een behoorlijk gezapig gebeuren voor de jongen, maar zijn seksuele verlangens borrelen heftig op in de Spaanse hitte. Wanneer hij leeftijdgenote Annabel (Romy Louise Lauwers) ontmoet, valt hij als een blok voor haar.
Benjamin wordt meegesleurd in haar duistere kronkelwegen. Annabel heeft trauma’s opgedaan die haar roekeloos maken. Dan gebeurt er iets dramatisch, de levens van de twee jongelingen kantelen ineens. Hun reis naar volwassenheid en seksuele vrijheid neemt een duistere wending aan. Regisseur Meul brengt dit verhaal op gewaagde wijze. Hij laat de ouders grotendeels buiten beeld en concentreert zich voornamelijk op de twee jongeren. Vooral Roggeman als de ontsporende Benjamin maakt indruk. Zijn tomeloze tocht naar volwassenheid weet de aandacht van de kijker gedurende de gehele film gevangen te houden.
De regisseur heeft interessante en gewaagde visuele keuzes gemaakt, het camerawerk is subliem. Het Spanje dat hij toont is niet het land van de toeristenfolders. De desolate campings en de onverwachte lelijkheid van het landschap dragen bij aan de onheilszwangere sfeer. Tijdens de helse tocht van de pubers lijkt de zon definitief achter de wolken te zijn verdwenen. Er is ook geen catharsis aan het eind. Meul weigert resoluut het publiek te behagen. My First Highway blijft van begin tot eind stekelig en onvoorspelbaar, een aanrader.
De Vlaamse regisseuse Nathalie Teirlinck heeft een aantal opmerkelijke korte films op haar naam staan. Haar speelfilmdebuut Le Passé Devant Nous, een psychologisch drama, gaat over Alice (Evelyne Brochu) die als luxe escort haar brood verdient. Omdat haar ex-vriend is overleden, heeft ze nu zelf de zorg over haar 6-jarige zoontje Robin (Zuri François). Dat gaat Alice niet goed af, ze laat haar zoontje nachten lang alleen in haar appartement. Vraag is of de vrouw, die nogal eenzaam overkomt, wel een goede moeder kan zijn.
Alice toont weinig emotie, heeft angst voor intimiteit en komt tamelijk geagiteerd over. Haar standaardpraatje aan de klanten is het enige hilarische aspect van deze film. Knap is hoe de regisseuse de toeschouwer bij de psyche van Alice weet te betrekken. Je wilt erachter komen wat deze vrouw bezielt, waarom ze zichzelf zo tegen werkt, welhaast ingraaft in een schuttersput. De ijzersterke Canadese actrice Evelyne Brochu heeft van deze lastige rol iets speciaals gemaakt. Een dergelijk weerbarstig personage neerzetten is geen eenvoudige opgave.
Teirlinck heeft het script van Le Passé Devant Nous zelfverzekerd geschreven en geregisseerd. Het is gedurfd omdat ze geen simpele antwoorden aanlevert en niet lijkt aan te sturen op een oordeel over Alice. Markant detail is dat de film in de nasleep van de aanslagen in Brussel van vorig jaar is opgenomen. Dat heeft de sfeer die de film uitademt beïnvloed. Er is tevens goed gebruikt gemaakt van de anonieme uitstraling van de Brusselse metropool. In een dergelijke biotoop weet Alice zich optimaal verborgen te houden.
Ulrik van Tongeren