De EU moet de onderhandelingen met Turkije over toetreding stopzetten als het land verder afdrijft van Europese democratische waarden. Die oproep deed een grote meerderheid van het Europees Parlement donderdag in Straatsburg.
Woensdag debatteerden de leden van het Europees Parlement over de inspanningen van Turkije om zich bij de EU aan te kunnen sluiten. Vandaag stemden zij met een grote meerderheid (477 voor, 64 tegen en 97 onthoudingen) voor een resolutie waarin wordt gesteld de kandidatuur van Turkije te beëindigen indien de door Erdogan voorgestelde Turkse grondwetswijzigingen, waaronder herinvoering van de doodstraf, doorgaan.
De honderden miljoenen die Turkije jaarlijks krijgt om zich voor te bereiden op toetreding, zouden dan moeten worden besteed aan de Turken die wél geloven in Europese waarden, mensen uit het maatschappelijk middenveld. Hoewel de gesprekken de facto al een tijd stilliggen, willen de Europese Commissie en de EU-lidstaten de onderhandelingen nog niet officieel stoppen. Het parlement wil wel blijven samenwerken, bijvoorbeeld door de douane-unie met Turkije uit te breiden.
Op dit moment kiezen de EU-leiders, met uitzondering van het Europees Parlement, voor een afwachtende strategie in de hoop dat de dingen op een dag beter gaan in Turkije. Ze stellen geen grenzen waarmee zij de autoritaire koers in het land versterken. „Je kunt niet alleen zitten, wachten en gezellige gesprekjes met Erdogan voeren terwijl je ziet dat de situatie in Turkije steeds verder verslechtert”, zegt Kati Piri, Nederlands PvdA-lid van de S&D-fractie.
Haar collega Marietje Schaake (D66) vindt dat het Europees Parlement „zwijgt over de grote problemen”. Van Europarlementariër Esther de Lange (CDA) mogen de onderhandelingen direct worden gestaakt. Als reden voert zij onder meer aan dat Turkije „christenen systematisch lijkt weg te pesten met confiscaties van kerken”. De rechtsstaat en persvrijheid in Turkije liggen zwaar onder vuur sinds de ‘couppoging’ van vorig jaar en de daaropvolgende noodtoestand.
Woensdagavond werd Idil Eser, directeur van Amnesty Turkije, gearresteerd tijdens een training in Istanbul. Samen met zeven andere mensenrechtenverdedigers en twee trainers wordt ze op onbekende locatie vastgehouden. Eser en de andere activisten worden incommunicado (zonder contact met de buitenwereld) vastgehouden. Deze arrestaties volgen kort nadat de voorzitter van Amnesty Turkije, Taner Kılıç, op basis van ongegronde aanklachten gevangen werd gezet.