Naar schatting twee miljoen Turken namen zondag in Istanbul deel aan de slotmanifestatie van de Mars voor Gerechtigheid. Het is het grootste protest tegen Erdogan sinds de mislukte ‘staatsgreep’ van vorig jaar.

De protestmanifestatie vond plaats onder toezicht van zo’n 15.000 politieagenten op een groot terrein aan de oever van de Bosporus in Istanbul, dicht bij de gevangenis Maltepe. Daar zit Enis Berberoglu opgesloten, een parlementslid van de oppositiepartij CHP. Hij werd vorige maand tot 25 jaar cel veroordeeld omdat hij vertrouwelijke informatie zou hebben doorgespeeld aan de krant Cumhurriyet.

De organisatie van de manifestatie had vooraf gerekend op een opkomst van 100.000 mensen, maar er kwamen naar eigen schatting uiteindelijk twee miljoen Turken op de been (volgens de politie 1,6 miljoen) die snakken naar een terugkeer van de democratie. De 68-jarige Kemal Kilicdaroglu, leider van de Republikeinse Volkspartij CHP, hield een toespraak van meer dan een uur. Hij noemde de 9e juni niet het einde van de 25 dagen durende protestmars. „Er volgen er nog meer. Dit is niet het einde maar een geboorte”, aldus Kilicdaroglu.

Op 27 juni begon Kilicdaroglu, samen met honderden aanhangers, vanuit het Güvenpark in Ankara een 450 kilometer lange protestmars naar Istanbul. Het protestbord met het woord Adalet (‘Gerechtigheid’) groeide snel uit tot nationale slogan voor miljoenen ontevreden burgers die het repressieve regime van Erdogan en diens regeringspartij AKP niet langer dulden. De demonstratie groeide met de dag aan. Uiteindelijk zouden tienduizenden Istanbul bereiken.

Na enig twijfelen sloten ook Koerdische leiders van de HDP-partij zich aan bij de mars. Net als linkse groepen, nationalisten en zelfs een kleine islamistische partij. „Dit is een dictatoriaal regime, ze controleren de rechtspraak. Dat is het belangrijkste voor ons. Iedereen die gerechtigheid wil, is welkom”, zegt Kilicdaroglu tegen een verslaggever van de NOS. Hij probeert te doen wat de Turkse oppositie nooit lukte: groepen bij elkaar brengen die elkaar normaal naar het leven staan. Zijn eigen CHP is daar medeverantwoordelijk voor.

Sinds de vermeende couppoging van 15 juli 2016 houdt de Turkse regering continu zuiveringsacties waarbij kritische parlementsleden, academici en journalisten worden opgepakt. In totaal zitten nu ongeveer 50.000 mensen in de cel voor veronderstelde banden met Gülen. Meer dan 120.000 ambtenaren en soldaten werden ontslagen. Vandaag werd bekend dat de Turkse politie 42 academici van de universiteiten Bogazici en Medeniyet in Istanbul hebben opgepakt. Ook zij worden ervan verdacht banden te hebben met de prediker Fethullah Gülen.