Driekwart van de totale insectenpopulatie in beschermde natuurgebieden van Duitsland is in een kleine dertig jaar tijd afgenomen, zo blijkt uit onderzoek.

Afgelopen jaren werd duidelijker dat bepaalde insectensoorten, zoals bijen en vlinders, steeds minder voorkomen in West-Europa en Noord-Amerika. Samen met Duitse collega’s publiceerden ecologen van de Nijmeegse Radboud Universiteit deze week nieuwe onthutsende bevindingen. Na 27 jaar blijkt het gemiddelde totale gewicht aan gevangen insecten per dag in 63 Duitse natuurgebieden met ruim driekwart (76 procent) te zijn afgenomen.

Nijmeegse onderzoekers hebben nu voor het eerst deze enorme schat aan data kunnen analyseren. „Dat de aantallen van alle vliegende insectensoorten in zo’n hoge mate aan het afnemen zijn als we hier zien in zo’n wijdverspreid gebied, is een alarmerende bevinding”, zegt projectleider Hans de Kroon. In het midden van de zomer, als het insectenaantal zijn piek bereikt, zagen ze zelfs een daling van 82 procent in de onderzochte gebieden.

„Al deze onderzochte Duitse natuurgebieden zijn beschermd en worden vaak goed beheerd. Toch is de achteruitgang overal waarneembaar”, aldus Caspar Hallmann die de statistische analyses heeft uitgevoerd. Wat de precieze oorzaak is van deze enorme afname, is tot nog toe onduidelijk. Veranderingen in weer, landschap en in plantensoortenrijkdom in deze gebieden blijken de afname niet te kunnen verklaren.

„Wat we op dit moment alleen kunnen doen is grote voorzichtigheid betrachten”, aldus De Kroon. „Minderen met de dingen waarvan we weten dat ze een slechte invloed hebben, zoals het gebruik van pesticiden en het laten verdwijnen van bloemrijke akkerranden in de landbouw. Aangezien hele ecosystemen afhankelijk zijn van insecten, bijvoorbeeld als voedsel en als bestuivers, zet dat andere veranderingen, zoals achteruitgang van vogels en zoogdieren in een nieuw daglicht.”

RTL-presentator Lodewijk Hoekstra van Groene Handen, ambassadeur voor onder meer de Vlinderstichting en groen ondernemer, roept op om 31 oktober de politiek wakker te schudden door massaal bloemen en planten naar het Haagse Binnenhof te brengen vanwege het „bizar grote verlies aan biodiversiteit.” Volgens Hoekstra lijkt het wel alsof „iedereen ligt te slapen en de mensen geen idee hebben wat dit betekent. Maar het gaat over ons leven, insecten zijn de ruggengraat van ons ecosysteem.”